Mechanizm podzielonej płatności - dopiero od 1 lipca 2018 r.

W Dzienniku Ustaw z 10 stycznia 2018 r., pod poz. 62, opublikowano ustawę z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Ustawą tą wprowadzono mechanizm podzielonej płatności - będzie można go stosować od 1 lipca br.

Na czym polega mechanizm podzielonej płatności?

Podatnicy, którzy otrzymają fakturę z wykazanym VAT, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury będą mogli od 1 lipca 2018 r. zastosować mechanizm podzielonej płatności. Mechanizm ten ma zasadniczo polegać na tym, że:

• zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury ma być dokonywana na tzw. rachunek VAT,
   
• zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury ma być dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w SKOK, dla których jest prowadzony ww. rachunek VAT, albo też rozliczana w inny sposób,
   
• zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności ma być dokonywana w złotych polskich przy użyciu tzw. komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub SKOK (przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności), w którym podatnik wskaże:
   
• kwotę odpowiadającą całości lub części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności,
   
• kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto,
   
• numer faktury, w związku z którą dokonywana będzie płatność,
   
• NIP dostawcy towaru lub usługodawcy.

W ustawie o VAT zdefiniowano pojęcie rachunku VAT poprzez odwołanie do art. 62a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe oraz art. 3b ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Uznanie rachunku VAT

Rachunek VAT będzie mógł być uznany wyłącznie środkami pieniężnymi pochodzącymi z:

• zapłaty VAT z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności,
   
• wpłaty VAT przez podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych na rzecz płatnika podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych (zarejestrowanego odbiorcy lub podmiotu prowadzącego skład podatkowy),
   
• przekazania środków z innego rachunku VAT posiadacza rachunku VAT prowadzonego w tym samym banku,
   
• zwrotu VAT w przypadkach zmniejszenia podstawy opodatkowania VAT, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1-3 i ust. 14 ustawy o VAT (m.in. w sytuacji zwrotu całości/części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze), wynikającego z wystawionej przez podatnika faktury korygującej,
   
• zwrotu VAT przez urząd skarbowy.

Obciążenie rachunku VAT

Rachunek VAT będzie mógł być obciążony wyłącznie w celu:

• dokonania płatności kwoty odpowiadającej kwocie VAT z tytułu nabycia towarów lub usług na rachunek VAT,
   
• dokonania zwrotu kwoty odpowiadającej kwocie VAT, w przypadkach zmniejszenia podstawy opodatkowania VAT (o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1-3 i ust. 14 ustawy o VAT), wynikającego z wystawionej przez podatnika faktury korygującej, na rachunek VAT nabywcy towarów lub usług,
   
• wpłaty podatku, dodatkowego zobowiązania podatkowego, odsetek za zwłokę w podatku VAT lub odsetek za zwłokę od dodatkowego zobowiązania podatkowego, na rachunek urzędu skarbowego,
   
• wpłaty podatku VAT przez podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych, na rzecz płatnika podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych (zarejestrowanego odbiorcy lub podmiotu prowadzącego skład podatkowy),
   
• przekazania kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy przez posiadacza rachunku, który otrzymał płatność przy użyciu komunikatu przelewu oraz nie jest dostawcą towarów lub usługodawcą wskazanym na fakturze, za którą będzie dokonywana płatność,
   
• zwrotu przy użyciu komunikatu przelewu nienależnie otrzymanej płatności na rachunek VAT posiadacza rachunku, od którego otrzymano tę płatność przy użyciu komunikatu przelewu,
   
• przekazania środków na inny rachunek VAT posiadacza rachunku VAT prowadzony w tym samym banku,
   
• przekazania środków na rachunek wskazany przez naczelnika urzędu skarbowego - w przypadku wydania zgody na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek bankowy albo rachunek w SKOK, dla których jest prowadzony ten rachunek VAT (wskazanych przez podatnika),
   
• przekazania środków na rachunek rozliczeniowy państwowej jednostki budżetowej, w przypadku gdy rachunek VAT prowadzony jest dla rachunku rozliczeniowego wskazanego w ustawie o finansach publicznych (w art. 196 ust. 1 pkt 2 albo 5 tej ustawy),
   
• realizacji zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego, dotyczącego egzekucji należności z tytułu podatku VAT.

UWAGA! Otwarcie rachunku VAT będzie wolne od dodatkowych prowizji i opłat dla banku.

Pozostałe zmiany

Ustawa zmieniająca przewiduje ponadto m.in.:

• możliwość uzyskania zwrotu VAT w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia - w przypadku złożenia przez podatnika wraz z deklaracją wniosku o zwrot na rachunek VAT (uwaga! będzie to dodatkowa możliwość uzyskania zwrotu VAT w ww. terminie; obecne regulacje dotyczące zwrotu VAT w terminie 25 dni będą zachowane),
   
• wyłączenie odpowiedzialności solidarnej nabywcy oraz stosowania dodatkowego zobowiązania podatkowego - uregulowanych w art. 105a ust. 1, art. 112b ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 oraz art. 112c ustawy o VAT - do wysokości kwoty odpowiadającej kwocie podatku wynikającej z otrzymanej faktury, zapłaconej z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (pod pewnymi warunkami),
   
• odpowiedzialność solidarną - jeżeli płatność zostanie dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze podanej w komunikacie przelewu podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, będzie odpowiadał solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług (do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT) oraz wyłączenie ww. odpowiedzialności solidarnej podatnika, o którym mowa wyżej, w przypadku dokonania przez niego płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze podanej w komunikacie przelewu albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność - niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu (w kwocie otrzymanej na rachunek VAT),
   
• możliwość przekazania środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek bankowy albo rachunek w SKOK, dla których jest prowadzony ten rachunek VAT - na wniosek podatnika naczelnik urzędu skarbowego wyda zgodę lub odmówi przekazania środków zgromadzonych na rachunku VAT (na warunkach wskazanych w ustawie),
   
• niestosowanie podwyższonej stawki odsetek za zwłokę - uregulowanej w art. 56b Ordynacji podatkowej - do zaległości w podatku powstałej za okres rozliczeniowy, za który podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z otrzymanych przez podatnika faktur, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (pod pewnymi warunkami),
   
• obniżenie wysokości zobowiązania podatkowego w VAT, jeżeli zostanie ono w całości zapłacone z rachunku VAT przed terminem płatności (o kwotę wyliczoną według wskazanego w ustawie o VAT wzoru).

Ustawa zmieniająca wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2018 r., z wyjątkiem przepisów określających zasady i terminy otwarcia rachunków VAT przez banki i SKOK-i, które wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Ponadto przepisy dotyczące płatności na rachunek VAT będą stosowane do płatności realizowanych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a przyspieszony termin zwrotu VAT - na rachunek VAT - będzie miał zastosowanie począwszy od rozliczenia za lipiec 2018 r. albo trzeci kwartał 2018 r.