Wzrost świadczeń pochodnych związanych z wynagrodzeniem minimalnym

Wzrost wynagrodzenia minimalnego (2.100 zł w 2018 r.) wpływa na podniesienie świadczeń związanych z pracą, które ustalane są na podstawie tego wynagrodzenia. Do świadczeń zależnych od wynagrodzenia minimalnego zalicza się dodatek za pracę w nocy, wynagrodzenie przestojowe, odszkodowanie za złamanie zasady równego traktowania w zatrudnieniu lub za mobbing oraz odprawę przysługującą na mocy tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych. Wysokość wynagrodzenia minimalnego ma też wpływ na kwoty wolne od potrąceń i (pośrednio) na podstawę dodatku za pracę w nadgodzinach.

Dodatek za pracę w nocy

Dodatek ten przysługuje pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej, za każdą godzinę tej pracy, w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 151⁸ § 1 Kodeksu pracy, Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.).

Zgodnie z § 4b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927), w celu obliczenia dodatkowego wynagrodzenia za godzinę pracy w porze nocnej, minimalne wynagrodzenie należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.

Poniżej wysokość dodatku za pracę w porze nocnej w 2018 r. w zakładach, w których sobota jest dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy:

Wynagrodzenie przestojowe

Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia (art. 81 K.p.). Jest to tzw. wynagrodzenie przestojowe. W każdym przypadku nie może być ono niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. od 2.100 zł w 2018 r. Wspomniane wynagrodzenie przysługuje pracownikowi w przypadku, gdy przestój był niezawiniony.

Odszkodowanie za mobbing i dyskryminację w zatrudnieniu

Pracownik, wobec którego naruszono zasadę równego traktowania w zatrudnieniu ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Od 1 stycznia 2018 r. odszkodowanie to nie może być więc niższe niż 2.100 zł. Odszkodowania w takiej samej wysokości (jeżeli chodzi o wartość minimalną) może także dochodzić pracownik, który z powodu mobbingu rozwiązał umowę o pracę.

Odprawa z ustawy o zwolnieniach grupowych

Pracownikom zwalnianym na podstawie ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2016 r. poz. 1474 ze zm.), tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych, przysługuje odprawa pieniężna. Zgodnie z art. 8 tej ustawy, wysokość odprawy zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi:

• jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
   
• dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
   
• trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Wysokość odprawy nie może przekroczyć kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że w 2018 r. maksymalna wysokość odprawy wynosi 31.500 zł (2.100 zł × 15).

Kwoty wolne od potrąceń i podstawa dodatku za nadgodziny

Podniesienie wysokości wynagrodzenia minimalnego powoduje wzrost kwot wolnych od potrąceń. Pracodawca jest obowiązany do ich stosowania przy dokonywaniu potrąceń o charakterze niealimentacyjnym z wynagrodzenia pracownika na podstawie przepisów Kodeksu pracy. Dla różnych rodzajów potrąceń obowiązują inne kwoty wolne, przy czym odpowiadają one minimalnemu wynagrodzeniu za pracę po odliczeniach podatkowo-składkowych lub określonemu procentowi tej kwoty. Podwyższenie wynagrodzenia minimalnego może też spowodować wzrost podstawy dodatku za nadgodziny, na którą składa się wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze danego pracownika. Jeżeli ustalone jest ono na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę, jego wzrost skutkuje podwyższeniem wspomnianego dodatku.

Kwoty wolne od potrąceń w 2018 r. dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl