Wykaz podatników VAT czynnych - szersze informacje o podatniku

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) zamieszczono projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 20 września 2017 r. Projekt ten reguluje zasady prowadzenia wykazu podatników VAT czynnych oraz skutki, jakie ma to wywołać w innych ustawach, np. w ustawach o podatku dochodowym (o zmianach w PIT/CIT wywołanych ww. ustawą zmieniającą piszemy w rozdz. II ppkt 3.12. tego dodatku).

Projekt ustawy zmieniającej zakłada m.in. publikowanie przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych wykazu podatników VAT czynnych. Planuje się, że wykaz ten będzie aktualizowany na bieżąco, tj. w każdy dzień roboczy, raz na dobę.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, wykaz podatników VAT czynnych ma stanowić bardzo ważne narzędzie dla uczciwych podatników, którzy będą mieli możliwość weryfikacji informacji o swoich kontrahentach, przede wszystkim informacji o aktualnym statusie rejestracji kontrahentów dla celów VAT. Zakłada się, że taka możliwość w sposób istotny ograniczy ryzyko wplątania uczciwych podatników w proceder zmierzający do wyłudzenia VAT. Dostęp do aktualnych danych o kontrahentach powinien przyczynić się również do zwiększenia bezpieczeństwa i pewności obrotu gospodarczego.

Projektowany wykaz ma umożliwić dostęp również do innych informacji, takich jak:

• imiona i nazwiska w przypadku osób fizycznych oraz pełnej nazwy w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi,
   
• adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej bądź adres głównego miejsca wykonywania działalności, jeśli działalność gospodarcza jest prowadzona w kilku miejscach lub na terenie całego kraju - w przypadku podatnika będącego osobą fizyczną,
   
• adres siedziby w przypadku podatnika niebędącego osobą fizyczną,
   
• numery rachunków rozliczeniowych podatnika, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo bankowe lub imiennych rachunków podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub w zgłoszeniu aktualizacyjnym, które służą prowadzonej działalności gospodarczej,
   
• data rejestracji, wykreślenia i przywrócenia do rejestru podatnika VAT czynnego oraz podstawa prawna wykreślenia/przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego.

W uzasadnieniu do ww. projektu podkreślono, że zamieszczenie w wykazie daty rejestracji, wykreślenia oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego ma na celu ułatwienie sprawnej identyfikacji kontrahentów, którzy zostali wykreśleni z rejestru (spełniali przesłanki do wykreślenia), lecz wykazali, że faktycznie prowadzą działalność gospodarczą i zostali przywróceni do rejestru. Dzięki temu podatnicy mieliby możliwość prześledzenia całej historii rejestracji kontrahentów dla celów VAT, co z kolei umożliwiłoby im weryfikację, jaki był status kontrahenta w wybranym momencie. Z informacji zamieszczonych w uzasadnieniu wynika, że wykaz ma być jak najbardziej funkcjonalny dla podatników i ma umożliwiać masowe sprawdzanie kontrahentów, jak i wyszukiwać po wybranych numerach NIP, nazwach, itp.

Planuje się, że dane o kontrahentach wykreślonych z rejestru czynnych podatników VAT mają być przechowywane w ww. wykazie przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podatnik został wykreślony z rejestru. Termin ten jest zbieżny z terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego i przechowywanie informacji przez ten czas ma umożliwiać podatnikom weryfikację transakcji z wybranymi kontrahentami wstecz.

Ponadto w uzasadnieniu do projektu ustawy zmieniającej wskazano, że podanie do publicznej wiadomości informacji o podatnikach zawartych w wykazie ułatwi nabywcom towarów i usług zachowanie należytej staranności i tym samym ograniczy ryzyko odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe dostawcy. Z dotychczasowego orzecznictwa NSA wynika bowiem, że przykładowe czynności, jakie może podjąć nabywca w celu zachowania należytej staranności, to płatność na rachunek bankowy, pozyskanie informacji o statusie podatnika na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy o VAT oraz sprawdzenie miejsca, gdzie ma siedzibę kontrahent.

Ustawa zmieniająca ma wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Przepisy ustawy o VAT dotyczące prowadzenia przez szefa KAS wykazu czynnych podatników miałyby jednak mieć zastosowanie do zgłoszeń rejestracyjnych złożonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nie dotyczyłyby podatników, którzy zostali wykreśleni z rejestru jako podatnicy VAT czynni wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie tej ustawy.

Podkreślamy, że projekt omawianej wyżej ustawy zmieniającej, na dzień oddania niniejszego dodatku do druku, jest na etapie opiniowania i nie wiadomo, jaki będzie ostateczny kształt ww. zmian.