Rozliczanie najmu przez małżonków

Gdy przedmiot najmu należy do wspólnego majątku małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, generalnie muszą oni rozliczać przychody (dochody) z tego tytułu po połowie.

Przepisy o podatku dochodowym dopuszczają również inny sposób rozliczenia prywatnego najmu rzeczy objętych wspólnością majątkową małżeńską. Możliwe jest mianowicie opodatkowanie całego dochodu (przychodu) z tego tytułu przez jednego z małżonków. Skorzystanie z tego sposobu rozliczenia dochodów (przychodów) wymaga jednak złożenia przez małżonków naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o dokonanym wyborze. Termin jego złożenia uzależniony jest od wybranej formy opodatkowania.

W 2018 r. w przypadku prywatnego najmu opodatkowanego według skali podatkowej małżonkowie muszą złożyć takie oświadczenie w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągną pierwszy przychód z tego źródła przychodów. 

Natomiast jeżeli najem będzie w 2018 r. opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, termin na złożenie oświadczenia upłynie:

• 22 stycznia 2018 r. (20 stycznia 2018 r. przypada w sobotę) - u podatników kontynuujących w 2018 r. prywatny najem,
   
• w terminie pierwszej wpłaty ryczałtu - u podatników rozpoczynających osiąganie przychodów z najmu w 2018 r.

Oświadczenie o wyborze rozliczania całości dochodów (przychodów) z prywatnego najmu przez jednego z małżonków wiąże również w latach następnych, chyba że małżonkowie zrezygnują z tego sposobu rozliczenia.

Jeżeli w 2017 r. dochody (przychody) z najmu były w całości opodatkowane przez jednego z małżonków, a w 2018 r. małżonkowie chcą rozliczać je osobno, muszą zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania całości dochodu (przychodu) przez jednego z nich. O rezygnacji tej muszą zawiadomić w terminie do:

• 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostanie otrzymany pierwszy w 2018 r. przychód z najmu - jeżeli dochód z tego tytułu będzie opodatkowany według skali podatkowej,
   
• 22 stycznia 2018 r. (20 stycznia 2018 r. przypada w sobotę) - jeżeli od przychodów z najmu będą płacić ryczałt ewidencjonowany.

W 2018 r. podatnicy mają możliwość składania wskazanych oświadczeń/zawiadomień w formie pisemnej, bez stosowania sformalizowanego wzoru. Istotne, aby ich treść potwierdzała decyzję małżonków o opodatkowaniu dochodów (przychodów) tylko przez jednego z nich bądź rezygnację z tego sposobu rozliczenia.

Ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o pdof, o pdop oraz o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2175) od 1 stycznia 2018 r. przewidziano także możliwość złożenia zarówno oświadczenia o opodatkowaniu całości dochodu (przychodu) z prywatnego najmu przez jednego z małżonków, jak i zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania całości dochodu (przychodu) z prywatnego najmu przez jednego z małżonków z wykorzystaniem urzędowych wzorów. Przy czym nie określono jeszcze wzorów tych formularzy. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że projekt z dnia 30 listopada 2017 r. ustawy zmieniającej ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności i ustawy o zmianie ustawy o pdof, ustawy o pdop oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (...) przewiduje uchylenie z mocą wsteczną, tj. od 1 stycznia 2018 r., przepisów umożliwiających podatnikom składanie omawianych oświadczeń/zawiadomień z wykorzystaniem wzorów ogłoszonych w drodze rozporządzenia. Projekt ten na dzień oddania dodatku do druku został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów i rekomendowano go Radzie Ministrów.

Należy zauważyć, że wyrażony w oświadczeniu wybór opodatkowania całości dochodu (przychodu) przez jednego z małżonków przestaje obowiązywać, gdy nastąpi podział majątku wspólnego małżonków w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji, a rzecz będąca przedmiotem umowy najmu przypadnie temu z małżonków, na którym nie ciążył dotychczas obowiązek zapłaty zaliczek (wpłat na ryczałt ewidencjonowany) i składania zeznania. W wyniku zaistnienia wymienionych okoliczności obowiązek rozliczenia dochodu (przychodu) z najmu przejdzie na małżonka, któremu został przyznany przedmiot najmu.