Składki opłacone do zagranicznych systemów ubezpieczeniowych

Podatnicy mogą odliczyć w Polsce składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, opłacone w państwach należących do Unii Europejskiej. Przy czym odliczenie tych składek podlega ograniczeniom.

Składki społeczne

Od dochodu można odliczyć składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w:

• innym niż Polska państwie UE lub
   
• innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego bądź
   
• Konfederacji Szwajcarskiej.

Zasady odliczania zapłaconych za granicą składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne zostały określone w art. 26 ust. 1 pkt 2a i ust. 13a-13c updof.

Odliczenie nie dotyczy składek:

1) zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów (art. 26 ust. 13a updof),

2) zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 13a updof),

3) których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 26 ust. 13b pkt 1 updof),

4) zapłaconych w państwie, w przypadku którego umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, nie zawiera podstawy prawnej do wystąpienia przez polski organ podatkowy o informacje podatkowe do organu podatkowego tego państwa (art. 26 ust. 13c updof).

5) odliczonych od:

• przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (art. 26 ust. 13a updof),
   
• dochodu (przychodu) albo od podatku w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konferencji Szwajcarskiej (art. 26 ust. 13b pkt 2 updof),
   
• podatku na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako składki na ubezpieczenie zdrowotne (art. 26 ust. 13b pkt 2 updof).

Ponieważ odliczenie nie dotyczy m.in. składek wymienionych w pkt 3, to możliwość odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne opłaconych do zagranicznych systemów ubezpieczeniowych zależy od tego, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania ma zastosowanie do uzyskanych za granicą dochodów (przychodów).

Jeżeli podatnik osiąga dochody w państwie, z którym obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia, w takim przypadku co do zasady ma prawo do odliczenia składek zapłaconych zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie. Metoda proporcjonalnego odliczenia polega na tym, że dochód osiągnięty za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale podatek zapłacony za granicą odlicza się od podatku obliczonego od łącznych dochodów uzyskanych w roku podatkowym. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego na dochód uzyskany za granicą. Metoda ta będzie miała zastosowanie do dochodów osiągniętych np. w Holandii.

Jeżeli podatnik osiąga dochody w państwie, z którym obowiązuje metoda wyłączenia z progresją, w takim przypadku co do zasady nie ma prawa do odliczenia zagranicznych składek, ponieważ podstawę wymiaru tych składek stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Przy metodzie wyłączenia z progresją dochody uzyskane za granicą są zwolnione od podatku w Polsce, ale mają wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Zagraniczne dochody uwzględnia się do ustalenia stopy procentowej, według której będzie obliczony podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce. Metoda ta będzie miała zastosowanie do dochodów osiągniętych np. w Niemczech.

Składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej, podlegają odliczeniu na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie.

Jeżeli w zeznaniu podatnik wykaże dochód do opodatkowania, może skorzystać również z innych odliczeń od dochodu, np. z tytułu darowizn, wydatków rehabilitacyjnych, o ile spełnia warunki konieczne do skorzystania z tych odliczeń.

Składki zdrowotne

W zakresie składek zdrowotnych zapłaconych za granicą możliwość ich odliczenia od podatku przewiduje art. 27b ust. 1 pkt 2 updof. Stosownie do tego przepisu, od podatku dochodowego podatnika w pierwszej kolejności odlicza się składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w:

• innym niż Polska państwie UE lub
   
• innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego bądź
   
• Konfederacji Szwajcarskiej.

Obniżenie nie dotyczy składek:

• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 27b ust. 4 pkt 1 updof),
   
• zapłaconych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, które zostały odliczone od dochodu (przychodu) lub podatku w tym państwie albo zostały odliczone od dochodu (przychodu) w Polsce, jako składki społeczne opłacone do zagranicznych systemów ubezpieczeniowych (art. 27b ust. 4 pkt 2 updof),
   
• gdy nie istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne (art. 27b ust. 4 pkt 3 updof).

Odliczeniu od podatku podlegają jedynie składki zdrowotne zapłacone przez podatnika w roku podatkowym. Natomiast nie można odliczyć od podatku składki należnej, ale niezapłaconej.

Kwota składki zdrowotnej, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Wysokość odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne ograniczona jest także wysokością podatku dochodowego, tzn. odliczenie składek zdrowotnych nie może przekroczyć kwoty podatku.

Wysokość wydatków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dowodem potwierdzającym zapłatę składek może być każdy dokument stwierdzający poniesienie wydatku, np. dowód wpłaty, przelew, wyciąg bankowy czy też stosowne zaświadczenie o kwocie zapłaconych składek, wydane przez uprawniony organ.

Osoby, które uzyskują dochody poza granicami kraju, mają prawo korzystać z pozostałych wymienionych w ustawie o PIT odliczeń od podatku na ogólnych zasadach przewidzianych w tej ustawie.