Czy wspólnicy mogą w swoich zeznaniach odliczyć składki ZUS wpłacone z rachunku bankowego spółki komandytowej?

Spółka komandytowa podjęła decyzję, że będzie w imieniu komandytariuszy płacić do ZUS składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotną tych osób. Wpłaty tych składek spółka traktuje jako zaliczki na poczet zysku. Czy komandytariusze mogą w swoich zeznaniach rocznych odliczyć składki ZUS wpłacone przez spółkę komandytową?

Wspólnik spółki komandytowej płatnikiem składek na własne ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne określa ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778). Z kolei kwestię dotyczącą składki na ubezpieczenie zdrowotne reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 ze zm.).

Stosownie do przepisów obu tych ustaw, wspólnik spółki komandytowej podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. Oznacza to, że składki na własne ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotną wspólnik spółki komandytowej finansuje w całości (opłaca) z własnych środków. Ubezpieczony prowadzący działalność gospodarczą powinien sam obliczać te składki i przekazywać co miesiąc do ZUS.

Zatem każdy ze wspólników spółki komandytowej jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Jako płatnik ma on obowiązek zgłosić siebie do tych ubezpieczeń oraz dokonywać rozliczenia składek na oddzielnej od spółki deklaracji rozliczeniowej, w której wykazuje swoje dane identyfikacyjne. Takie też dane powinny być zawarte na dowodach wpłaty składek przekazywanych do ZUS.

Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne a rozliczenie podatku dochodowego wspólnika

Spółka komandytowa jest osobową spółką handlową i nie posiada osobowości prawnej.

W konsekwencji to nie spółka komandytowa (jako całość) jest podatnikiem podatku dochodowego, lecz poszczególni jej wspólnicy będący osobami fizycznymi lub osobami prawnymi. W stosunku do wspólnika będącego osobą fizyczną skutki podatkowe związane z udziałem w spółce komandytowej należy rozpatrywać na gruncie ustawy o PDOF.

Zgodnie z regułami określonymi przez ustawodawcę, wspólnik, jako osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą:

• od dochodu może odliczyć składki zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia społeczne - o ile składki te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a) i ust. 13a ustawy o PDOF),
   
• od podatku dochodowego odlicza składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaconą w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; przy czym kwota składki, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy jej wymiaru (art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. a) i ust. 2 ustawy o PDOF).

Odliczenie nie dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku dochodowego na podstawie ustawy o PDOF lub od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wysokość wydatków podlegających odliczeniu (od dochodu - składek na ubezpieczenia społeczne, a od podatku - składki na ubezpieczenie zdrowotne) ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.

Odliczanie składek wpłaconych do ZUS z rachunku bankowego spółki komandytowej

Z pytania wynika, że wspólnicy spółki komandytowej podjęli uchwałę, na mocy której w ramach wypłaty zaliczek na poczet zysku - spółka wpłaca do ZUS składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne poszczególnych wspólników.

W takiej sytuacji mogą powstać wątpliwości, czy składki wpłacone do ZUS z rachunku bankowego spółki komandytowej można uznać za zapłacone bezpośrednio przez podatnika (wspólnika), a tym samym podlegające odliczeniu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a) i art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o PDOF.

Trzeba jednak mieć na względzie, że środki pieniężne, które na podstawie uchwały o wypłatach zaliczek na poczet zysku przelewane są przez spółkę komandytową do ZUS tytułem zapłaty składek w imieniu wspólników, w chwili ich przelania stanowią prywatne wydatki poszczególnych wspólników. Zgodnie bowiem z dyspozycją wspólnika, środki te nie są przekazywane na jego prywatny rachunek bankowy, lecz na uregulowanie jego zobowiązania względem ZUS. Zatem właścicielem środków pieniężnych przeznaczonych na zapłatę składek jest wspólnik, a nie spółka, która w regulowaniu tych składek działa w charakterze tzw. posłańca.

Ponadto należy zauważyć, że ZUS, odpowiadając na pytanie naszego Wydawnictwa, potwierdził możliwość uznania za opłacone przez wspólników składki, w sytuacji gdy płatność następuje z rachunku bankowego spółki osobowej (np. komandytowej).

W odpowiedzi, jaką uzyskaliśmy 6 maja 2016 r., czytamy m.in., że:

"(...) jeśli z dowodu wpłaty jednoznacznie wynika, którego płatnika dotyczą przekazane środki, czyli jest zachowana zgodność danych indentyfikacyjnych wykazanych na dowodzie wpłaty z danymi, na podstawie których zostało założone konto płatnika, Zakład przyjmuje, że należności zostały opłacone zgodnie z obowiązującym przepisami. W praktyce, opisanie wpłaty danymi indentyfikacyjnymi płatnika składek, na rzecz którego są dokonywane, przesądza o ich zaksięgowaniu na jego koncie w ZUS. (...)"

Wobec tego należy uznać, że w sytuacji, gdy na podstawie uchwały o wypłacie zaliczek na poczet zysku spółka komandytowa wpłacała do ZUS w imieniu poszczególnych wspólników składki na ich ubezpieczenia społeczne i zdrowotne - to składki zapłacone w trakcie roku podatkowego z rachunku bankowego spółki wspólnicy mogą odliczyć w swoich zeznaniach rocznych, na podstawie dokumentów stwierdzających poniesienie tych wydatków (piszemy o nich dalej).

Dowody zapłaty składek ZUS poszczególnych wspólników z rachunku bankowego spółki komandytowej

Kwoty składek ZUS, które zostały uregulowane z rachunku bankowego spółki komandytowej w imieniu poszczególnych wspólników tej spółki, w sposób niebudzący wątpliwości powinny wynikać z dokumentów potwierdzających dokonanie ich zapłaty.

Treść tych dokumentów powinna umożliwiać jednoznaczną identyfikację konkretnego wspólnika, jak i wysokość poniesionych wydatków na omawiane cele, dotyczące tej osoby.

Oznacza to, że w rozpatrywanej sytuacji, każdy ze wspólników spółki komandytowej powinien przechowywać dla celów ewentualnej kontroli kopie dotyczących jego osoby przelewów dokonanych z rachunku bankowego tej spółki na rachunek ZUS.

Istotne znaczenie dowodowe ma również uchwała wspólników o wypłacie zaliczek na poczet zysku, na podstawie której spółka komandytowa przelewała do ZUS środki pieniężne tytułem zapłaty składek poszczególnych wspólników.