Odliczenie VAT naliczonego z faktury niezawierającej NIP nabywcy

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 sierpnia 2017 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.189.2017.1.MJ)

"(...) Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (...) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (salon fryzjerski), jest podatnikiem VAT czynnym. Miejscem prowadzenia działalności są wydzielone pomieszczenia w domu, który zamieszkuje. Wnioskodawca zmienił dostawcę paliwa gazowego. Obecnie za paliwo gazowe zużyte łącznie w gospodarstwie domowym, jak i salonie fryzjerskim otrzymuje jedną fakturę. Paliwo jest w części wykorzystywane w salonie fryzjerskim (zakup ten w części związany jest z prowadzeniem działalności gospodarczej). Dostawca paliwa wystawia faktury, na których nie podaje numeru NIP. Inne elementy faktury spełniają wymogi ustawy, a pozostałe dane są prawidłowe i pozwalają na określenie kto jest nabywcą. Zakupione towary i usługi są wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych (prowadzenie salonu fryzjerskiego), nie zaistniały również przesłanki określone w art. 88 ustawy.

Wnioskodawca ma wątpliwości czy faktura dokumentująca zakup paliwa wykorzystywanego zarówno w gospodarstwie domowym, jak i związana z działalnością gospodarczą, wystawiona bez numeru NIP nabywcy daje możliwość odliczenia podatku naliczonego, w części jaka przypada na tę działalność.

Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności zauważyć należy, że celem faktury VAT jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Faktury VAT są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Przepisy ustawy regulują w jaki sposób powinny być wystawiane faktury. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało, bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura VAT potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne, wymagane przez art. 106e ustawy, mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur VAT wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. A zatem, jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu wspomnianych braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Należy zauważyć, że chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy, wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.

Brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego (podkreślenie redakcji).

Niemniej jednak opisany błąd winien być skorygowany w ten sposób, aby faktura odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję pomiędzy podmiotami gospodarczymi prawidłowo oznaczonymi zgodnie z przepisami ustawy.

Należy (...) wskazać, że prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT, uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanej we wniosku nieprawidłowości (braku nr NIP nabywcy) jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze).

Wobec powyższego stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy na otrzymanej fakturze dokumentującej faktycznie dokonaną transakcję nie umieszczono numeru NIP nabywcy, ale pozostałe elementy faktury spełniają wymogi ustawy, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przesłanek wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie w jakim paliwo wykorzystywane jest do wykonywania czynności opodatkowanych, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy (podkreślenie redakcji). (...)"