Poniesienie wydatków na budowę hotelu dla pracowników

(wyrok WSA w Poznaniu z 30 maja 2017 r., sygn. akt I SA/Po 1604/16, orzeczenie nieprawomocne)

"(...) Kontrola zgodności z prawem zaskarżonej interpretacji w kontekście zarzutów skargi wymaga dokonania oceny prawidłowości dokonanej przez organ wykładni art. 86 ust. 1 ustawy o PTU (ustawy o VAT - przypis redakcji). Należy przypomnieć, że wnioskodawca podjął decyzję o budowie hotelu pracowniczego w celu zachęcenia pracowników do przyjazdu i podjęcia zatrudnienia. Skarżący rozważa dwa warianty zachowań. W pierwszym z nich udostępnienie pracownikom miejsc w pokojach w hotelu pracowniczym nastąpi nieodpłatnie. (...)

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o PTU, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...). W świetle przytoczonego przepisu, prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z transakcjami opodatkowanymi wyłącza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Odwołując się do orzecznictwa TSUE należy wskazać, że aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia. Zostaje ono jednak również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub większą liczbą transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług należą do jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów lub świadczonych usług. W sytuacji, gdy towary lub usługi nabyte przez podatnika zachowują związek z transakcjami zwolnionymi z podatku VAT lub nie są objęte jego zakresem stosowania, nie następuje ani pobór podatku należnego, ani odliczenie podatku naliczonego. (...)

W kontekście powyższych rozważań należy podkreślić, że zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego (...) udostępnienie pracownikom miejsc w hotelu pracowniczym może nastąpić nieodpłatnie albo za odpłatnością. W pierwszym z wariantów udostępnienie miejsca nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o PTU. W takiej sytuacji udostępnianie miejsc będzie nieodpłatnym świadczeniem usług, znajdującym się zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o PTU poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W przypadku zaś udostępnienia pracownikom miejsc w hotelu za odpłatnością, takie odpłatne świadczenie usług - jak wynika z niekwestionowanego przez skarżącą poglądu - będzie zwolnione z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o PTU. Innymi słowy zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne udostępnianie miejsc pracownikom w hotelu pracowniczym, nie będzie czynnością opodatkowaną - skutkującą powstaniem podatku należnego. Sąd podziela wyrażony w zaskarżonej interpretacji pogląd, że wydatki poniesione przez skarżącego na budowę, wyposażenie i bieżące utrzymanie hotelu pracowniczego związane będą w sposób bezpośredni z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu VAT oraz zwolnionymi od podatku. W takiej sytuacji - jak wskazano to już powyżej - nie następuje ani pobór podatku należnego, ani odliczenie podatku naliczonego oraz dochodzi do przerwania bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy poniesionymi przez podatnika wydatkami powodującymi naliczenie podatku a działalnością gospodarczą skutkującą powstaniem podatku należnego (podkreślenie redakcji). Przedstawiony rezultat wykładni pozostaje w zgodzie z zasadą neutralności podatku od towarów i usług. Zasada ta zakłada, że ekonomiczny ciężar podatku ma w ostatecznym rozrachunku obciążać konsumenta towarów i usług. Podatek VAT z założenia nie ma stanowić kosztu obciążającego jego podatników, tj. podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w zakresie, w jakim wykorzystują zakupione towary i usługi do prowadzenia działalności gospodarczej. Omawiana zasada na gruncie ustawy o PTU jest realizowana właśnie poprzez prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych na potrzeby wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem. System odliczeń ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku VAT należnego bądź zapłaconego w ramach całej prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. (...) Podkreślenia wymaga, że powołana przez skarżącego zasada neutralności realizuje się jedynie w zakresie, w jakim dany podatnik dokonuje nabyć towarów bądź usług na potrzeby wykonywania czynności opodatkowanych, skutkujących powstaniem podatku należnego.

Sąd nie podziela zarzutów skargi zmierzających do wykazania pośredniego związku spornych wydatków z całokształtem działalności opodatkowanej skarżącego. Z przedstawionego przez wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego wynika, że sporne wydatki zostały poniesione bezpośrednio w celu budowy, zapewnienia podstawowego wyposażenia oraz bieżącego utrzymania hotelu pracowniczego. Zostały więc poniesione bezpośrednio w celu udostępnienia pracownikom miejsc w wybudowanym hotelu. Usługi te, zarówno w razie ich bezpłatnego, jak i odpłatnego świadczenia, nie skutkują powstaniem podatku należnego. Możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego pośrednio związanego z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu nie może stanowić podstawy dla tworzenia otwartego i nieograniczonego katalogu zdarzeń uprawniających do odliczenia podatku naliczonego pozostających w luźnym związku z wykonywaniem czynności skutkujących powstaniem podatku należnego (podkreślenie redakcji). (...)"