Dofinansowanie do letniego wypoczynku a przychód pracownika

Zasadą jest, że gdy pracownik uzyskuje od pracodawcy świadczenie, to uzyskuje on przychód ze stosunku pracy. Dotyczy to także dofinansowania do letniego wypoczynku zarówno samego pracownika, jak i członka jego rodziny. Może być jednak tak, że powyższy przychód będzie wolny od podatku dochodowego. Jest to uzależnione generalnie od źródła otrzymanego dofinansowania, a niekiedy także od jego kwoty.

Dofinansowanie ze środków ZFŚS

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Przez działalność socjalną rozumie się tu m.in. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej (zob. art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych).

Uwzględniając powyższe, jeśli dofinansowanie do wypoczynku pracownika (lub członka jego rodziny), dokonane w całości ze środków ZFŚS (funduszu związków zawodowych), łącznie z otrzymanymi wcześniej świadczeniami z tego źródła:

• nie przekroczy w roku podatkowym 380 zł - to kwota tego dofinansowania w całości korzysta ze zwolnienia od podatku,
   
• przekroczy w roku podatkowym 380 zł - wolna od podatku dochodowego będzie jedynie kwota dofinansowania mieszcząca się w ww. limicie 380 zł; nadwyżka będzie podlegała opodatkowaniu.

Dofinansowanie ze środków obrotowych pracodawcy

W sytuacji, gdy pracodawca dofinansowuje pracownikowi wypoczynek ze swoich środków obrotowych, dofinansowanie to generalnie nie korzysta ze zwolnienia od podatku. Ustawodawca nie przewidział bowiem takiego zwolnienia (inaczej może być w przypadku dopłat do wakacji dzieci pracowników, o czym piszemy w dalszej części). To oznacza, że wartość otrzymanego dofinansowania pracodawca dolicza do innych przychodów uzyskanych przez pracownika w danym miesiącu ze stosunku pracy i od łącznej kwoty pobiera zaliczkę na podatek dochodowy, według stawki podatku właściwej dla pozostałych składników wynagrodzenia pracownika.

Dofinansowanie do wypoczynku dzieci pracownika

W sytuacji, gdy pracownik uzyskuje dopłaty do wypoczynku swoich dzieci, to skutki takiej dopłaty należy rozpatrywać z uwzględnieniem regulacji zawartych w art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PDOF.

Na podstawie tego przepisu, wolne od podatku dochodowego są dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu - dzieci i młodzieży do lat 18:

• z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra - niezależnie od ich wysokości,
   
• z innych źródeł - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł.

Stosowanie powyższego przepisu w praktyce wzbudza wątpliwości.

• Kryterium wieku dziecka pracownika

Podatnicy mają wątpliwości, na jaki dzień należy badać wiek dziecka, w celu ustalenia prawa do ww. zwolnienia. Czy powinien to być dzień otrzymania dopłaty, dzień rozpoczęcia wypoczynku, czy może dzień jego zakończenia?

Organy podatkowe prezentują pogląd, zgodnie z którym kryterium wieku dziecka jest spełnione (na potrzeby zwolnienia z tytułu wypoczynku małoletniego dziecka pracownika), gdy dziecko w którymkolwiek momencie trwania wypoczynku nie ukończyło 18 lat. Istotny jest wiek dziecka w trakcie wypoczynku, a nie w momencie otrzymania dopłaty do jego wypoczynku.

Tak uznał np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 12 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPB4.4511.1169.2016.1.JK2, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 28 grudnia 2016 r., nr 1061-IPTPB4.4511.230.2016.2.KS czy Minister Finansów w zmieniającej interpretacji indywidualnej z 7 maja 2014 r., nr DD3/033/41/IMD/14/RD-42122/14.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że jeśli dziecko pracownika ukończyło 18 lat:

a) przed rozpoczęciem wypoczynku - to kwota otrzymanego przez pracodawcę dofinansowania nie korzysta ze zwolnienia od podatku przewidzianego dla małoletnich dzieci; dopłata ta może natomiast korzystać z ww. zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF, w ramach limitu 380 zł,

b) w trakcie wypoczynku (zorganizowanego przez odpowiedni podmiot prowadzący działalność w tym zakresie) lub po jego zakończeniu - to dopłata ta korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego:

• w całości - jeśli została sfinansowana ze środków ZFŚS,
   
• do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł - jeśli dopłata ta została sfinansowana ze środków obrotowych pracodawcy.

• Podmioty organizujące wypoczynek

Jak wspomnieliśmy, ustawodawca przewidział zwolnienie w odniesieniu do dopłat na wypoczynek małoletnich dzieci pracowników, gdy wypoczynek ten jest zorganizowany przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu.

Z przepisu regulującego przedmiotowe zwolnienie nie wynika, czy podmiotem będącym organizatorem wypoczynku ma być podmiot zajmujący się statutowo tego typu działalnością, czy podmiot, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi organizacji wypoczynku.

Organy podatkowe podkreślają, że istotne znaczenie ma tu formalnoprawne umocowanie danego podmiotu do wykonywania czynności związanych z organizacją tego rodzaju przedsięwzięć. Warunek ten jest, zdaniem organów podatkowych, spełniony, gdy organizacją wypoczynku zajmują się:

• podmioty, które świadczą usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, np. biura turystyczne, biura podróży, a także

• podmioty, które zajmują się statutowo tego rodzaju działalnością, m.in. szkoły i placówki, kościoły, stowarzyszenia, organizacje charytatywne, fundacje, których działalnością statutową może być organizowanie wypoczynku zorganizowanego.

Tak wynika m.in. z przywołanej wcześniej interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 stycznia 2017 r. czy Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 28 grudnia 2016 r.

• Forma zorganizowanego wypoczynku

Dopłaty do wypoczynku korzystają z przedmiotowego zwolnienia wówczas, gdy wypoczynek ten ma formę wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych. Zwolnienie to nie dotyczy zatem wypoczynku w formie "wczasów pod gruszą" czy wczasów u rodziny pracownika.

Podobnie wynika z ww. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPB4.4511.1169.2016.1.JK2, w której organ podatkowy stwierdził:

"(...) wymienione (...) w (...) art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy (ustawy o PDOF - przyp. red.) formy wypoczynku w postaci wczasów, kolonii, obozów czy zimowisk mają na celu uwypuklenie warunku uczestniczenia w formach wypoczynku zorganizowanego przez uprawnione podmioty na zasadach określonych w rozporządzeniu w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania. Intencją ustawodawcy jest bowiem wyłączenie z zakresu przedmiotowego zwolnienia dopłat do niezorganizowanych form wypoczynku, takich na przykład jak wczasy potocznie nazywane "pod gruszą". (...)"