Opłaty za autostrady i parkingi a koszty uzyskania przychodów

"(...) W ramach prowadzonej działalności Spółka wysyła swoich pracowników w podróże służbowe. Pracownicy w ramach odbywanej podróży służbowej wykorzystują prywatne samochody niebędące własnością Spółki. Pracownicy podczas odbywanych podróży służbowych ponoszą także dodatkowe koszty w postaci opłat za przejazdy autostradą oraz opłaty za miejsca parkingowe. Po zakończeniu podróży służbowej pracownicy przedstawiają pracodawcy (Spółce) prowadzoną ewidencję przebiegu pojazdu (...). W sporządzanych i dostarczanych przez pracowników ewidencjach przebiegu pojazdu dokumentowana jest faktyczna ilość przejechanych przez nich kilometrów prywatnym samochodem w ramach odbywanej podróży służbowej. Ewidencje prowadzone są według zasad określonych w przepisach podatkowych. Spółka zwracając pracownikom koszty używania samochodów prywatnych do celów służbowych stosuje limity określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (...). Dodatkowo pracownicy przedstawiają Spółce dowody dodatkowych kosztów poniesionych podczas podróży służbowej w postaci potwierdzeń opłat za przejazd autostradą oraz biletów opłat parkingowych. Najczęściej wydatki te dokumentowane są jedynie paragonami lub biletami potwierdzającymi wysokość opłat, zdarza się także, że wydatki dokumentowane są fakturą VAT, gdzie jako nabywca widnieje Spółka.

W przypadku kosztów dodatkowych wymienionych powyżej (parking, autostrada), Spółka zwraca w całości koszty poniesione przez pracowników na podstawie przedstawionych przez nich dowodów poniesienia kosztów.

(...) Czy zwrot pracownikom kosztów używania prywatnego samochodu dla celów odbycia podróży służbowej (w kwocie ustalonej przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu) oraz zwrot dodatkowych kosztów poniesionych podczas podróży służbowej, takich jak opłaty za parkingi oraz autostrady (zwracanych pracownikom w pełnej wysokości bez uwzględniania limitu kilometrówki), stanowią dla Spółki koszt uzyskania przychodu?

(...) Art. 15 ust. 1 ww. ustawy (o PDOP - przyp. red.) stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

(...) Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 30 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby podatnika:

a) w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe) - w wysokości przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu,

b) w jazdach lokalnych - w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu,

określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków, z zastrzeżeniem pkt 30, z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika - w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra; podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. (...) Sposób prowadzenia ewidencji - w przypadku wykorzystywania samochodów osobowych nienależących do składników majątku podatnika - został szczegółowo określony w art. 16 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

(...) W związku z tym, że ustawodawca na gruncie prawa podatkowego nie definiuje pojęcia "wydatków z tytułu używania" odwołać należy się do Słownika Języka Polskiego, w którym przez wydatek należy rozumieć "sumę, która ma być wydana albo sumę wydaną na coś", natomiast "używać" oznacza "stosować coś, użytkować, posługiwać się czymś, robić z czegoś użytek" (...). Są to zatem wszelkie sumy wydane w związku z posługiwaniem się rzeczą, korzystaniem z rzeczy. Przytoczony wyżej przepis art. 16 ust. 1 pkt 30 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych limituje podatkowe rozliczenie wydatków z tytułu używania przez pracowników samochodów na potrzeby podatnika. Ustawodawca pojęciem "używania samochodów" objął wszelkie wydatki związane z odbywaniem podróży tym środkiem transportu. Niewątpliwie wydatkami takimi będą również opłaty za przejazd płatnymi autostradami oraz opłaty za parkowanie.

Koszty używania pojazdu są bowiem pojęciem znacznie szerszym niż eksploatacja pojazdu (wyrok WSA w Gliwicach z 24 października 2012 r., sygn. akt I SA/Gl 289/12). Do wydatków z tytułu używania samochodu osobowego niestanowiącego własności podatnika zaliczać niewątpliwie należy wszystkie wydatki eksploatacyjne (np. wydatki na zakup paliwa), odnoszące się do samochodu, jak również inne koszty używania samochodu ponoszone w trakcie odbywania podróży służbowej, a więc również wskazane we wniosku wydatki z tytułu opłat za przejazd autostradą oraz opłat za parkingi.

Skoro wydatki z tytułu opłat za przejazd autostradą oraz opłat za parkingi stanowią wydatki z tytułu używania samochodu dla potrzeb działalności gospodarczej, to podatnik będzie zobowiązany uwzględniać je w ewidencji przebiegu tego pojazdu i rozliczać w ramach wynikającego z niej limitu. Opłata za autostradę czy parking wiąże się nierozerwalnie z używaniem samochodu, a zatem objęta jest limitem wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 30 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i nie może być zaliczona do kosztów podatkowych na zasadach ogólnych określonych w art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Podsumowując, zwrot pracownikom kosztów używania prywatnego samochodu dla celów odbycia podróży służbowej będzie stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodów do wysokości limitu, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 30 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie będzie natomiast kosztem podatkowym pełna kwota zwróconych dodatkowych kosztów poniesionych podczas podróży służbowej, takich jak opłaty za parkingi oraz autostrady, gdyż wydatki te, jako wydatki z tytułu używania samochodów, również podlegają ograniczeniom, o którym mowa w powyższym przepisie. (...)"

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPB6.4510.609.2016.1.AG)

Od redakcji:

Stanowisko przedstawione w powyższej interpretacji jest powszechnie prezentowane przez organy podatkowe. Takie stanowisko zajął również NSA w wyroku z 9 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 3986/13.