Polisa ubezpieczeniowa na czas zagranicznej podróży służbowej pracownika

"(...) Wnioskodawczyni będzie zatrudniała pracowników różnego szczebla odpowiedzialnych za utrzymywanie relacji z obecnymi kontrahentami i pozyskiwanie nowych partnerów do współpracy. Fakt, że skarżąca będzie świadczyła usługi także na rynku zagranicznym będzie skutkować tym, iż jej pracownicy będą często wyjeżdżali w podróże służbowe poza granice Polski. (...) Skarżąca w związku z licznymi wyjazdami zagranicznymi pracowników zawrze z towarzystwem ubezpieczeń polisę ubezpieczeniową - Grupowe Ubezpieczenie Podróży Zagranicznych. Polisą tą objęci zostaną pracownicy skarżącej, w czasie odbywania podróży służbowej. Wnioskodawczyni sprecyzowała przy tym zakres omawianego ubezpieczenia. Odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego będzie ograniczona do wskazanych w polisie kwot, które będą różne w zależności od rodzaju ubezpieczanego ryzyka. Zakres ochrony ubezpieczeniowej będzie taki sam dla wszystkich pracowników skarżącej, bez względu na zajmowane stanowisko. Pracownicy objęci będą ochroną ubezpieczeniową tylko i wyłącznie w trakcie podróży służbowej, do odbycia której uzyskają polecenie od swojego przełożonego. Pracownicy wyjeżdżając w podróż służbową będą otrzymywać kartę ubezpieczeniową. Karta ta będzie wystawiona na okaziciela i będzie zwracana przez pracownika od razu po powrocie z podróży służbowej. Zaznaczono przy tym, że świadczenie w postaci zakupu polisy ubezpieczeniowej z tytułu zagranicznego wyjazdu służbowego nie będzie dla pracowników dobrowolne. U skarżącej zostanie wdrożona wewnętrzna procedura - ubezpieczenie NNW oraz ubezpieczenie kosztów leczenia w czasie odbywania zagranicznej podroży służbowej (...), zgodnie z którą pracownik będzie miał obowiązek zgłosić (...) z odpowiednim wyprzedzeniem fakt zagranicznego wyjazdu służbowego. Po zgłoszeniu wnioskodawczyni będzie opłacała należną składkę ubezpieczeniową za pracownika, a sam pracownik będzie otrzymywał (bezwarunkowo) od skarżącej jako pracodawcy kartę potwierdzającą objęcie go ubezpieczeniem na czas wyjazdu zagranicznego. (...) Zawierając polisę ubezpieczeniową wnioskodawczyni będzie zabezpieczała swoje ryzyko związane z obowiązkiem zwrotu pracownikowi udokumentowanych niezbędnych kosztów leczenia za granicą oraz kosztów transportu zwłok do kraju, w przypadku zgonu pracownika. (...)

Na tle tak przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego skarżąca zwróciła się do organu z pytaniem, czy opłacanie w przyszłości kosztów polisy ubezpieczeniowej dla pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową na opisanych we wniosku warunkach będzie skutkowało powstaniem przychodu podatkowego dla pracowników, a tym samym, czy wnioskodawczyni jako płatnik będzie miała obowiązek pobierania i odprowadzania podatku dochodowego z tego tytułu.

W ocenie skarżącej zakup polisy ubezpieczeniowej dla pracowników odbywających zagraniczną podroż służbową nie będzie generował przychodu podatkowego po ich stronie, z uwagi na co wnioskodawczyni nie będzie obciążać obowiązek pobierania i odprowadzania z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy. (...) Uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej podczas zagranicznych podróży służbowej nie będzie stanowiło przychodu podatkowego dla pracownika, gdyż nie będzie stanowiło dla niego korzyści o charakterze osobistym, mając na celu zabezpieczenie interesu pracodawcy. (...)

Minister Finansów (...) uznał przedstawione przez skarżącą stanowisko za nieprawidłowe.

(...) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

(...) Trybunał Konstytucyjny w wyroku (z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 - przyp. red.) określił istotne cechy kategorii "nieodpłatnych świadczeń" jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF. Zdaniem Trybunału, należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
   
• po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
   
• po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich).

W świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego uznanie świadczeń za przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym wymaga łącznego spełnienia wymienionych powyżej przesłanek. Wobec tego kwalifikacja prawnopodatkowa danego świadczenia uzależniona jest od przeprowadzenia testu zmierzającego do wykazania, że dane świadczenie spełnia kryteria wskazane przez Trybunał Konstytucyjny. Stwierdzenie natomiast, że świadczenie otrzymane przez pracownika nie odznacza się wskazanymi cechami przesądza o tym, że nie stanowi ono przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF.

Mając powyższe na uwadze należy zatem w pierwszej kolejności ustalić, czy w świetle opisanego we wniosku (...) zdarzenia przyszłego sporne świadczenie zostało spełnione za zgodą pracownika, tzn. czy pracownik skorzysta ze świadczenia w pełni dobrowolnie. Odnosząc się do tej kwestii podkreślić należy, że skarżąca spółka, opisując we wniosku o wydanie interpretacji zdarzenie przyszłe, wskazała, że "świadczenie w postaci zakupu polisy ubezpieczeniowej z tytułu zagranicznego wyjazdu służbowego nie będzie dla pracowników dobrowolne. U skarżącej zostanie wdrożona wewnętrzna procedura - ubezpieczenie NNW oraz ubezpieczenie kosztów leczenia w czasie odbywania zagranicznej podroży służbowej (...), zgodnie z którą pracownik będzie miał obowiązek zgłosić (...) z odpowiednim wyprzedzeniem fakt zagranicznego wyjazdu służbowego. Po zgłoszeniu wnioskodawczyni będzie opłacała należną składkę ubezpieczeniową za pracownika, a sam pracownik będzie otrzymywał (bezwarunkowo) od skarżącej jako pracodawcy kartę potwierdzającą objęcie go ubezpieczeniem na czas wyjazdu zagranicznego." W świetle przytoczonego fragmentu (...) nie budzi wątpliwości, że świadczenie w postaci zakupu polisy ubezpieczeniowej z tytułu zagranicznego wyjazdu służbowego nie będzie dla pracowników dobrowolne. W rezultacie nie została spełniona już pierwsza przesłanka, od zaistnienia której Trybunał Konstytucyjny w wyroku K 7/13 uzależnił uzyskanie przez pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu, tj. świadczenie nie zostało spełnione za zgodą pracownika (nie skorzystał z niego w pełni dobrowolnie). (...)"

(wyrok WSA w Poznaniu z 9 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Po 1221/16; orzeczenie nieprawomocne)