Korekta VAT naliczonego w związku ze zmianą sposobu wykorzystywania pojazdu samochodowego

System korekt podatku VAT naliczonego stosowany jest w sytuacji, gdy podatnik nabył pojazd samochodowy (samochód osobowy lub inny pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, z wyłączeniem pojazdów konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób):

1) z pełnym prawem do odliczenia, w związku z jego przeznaczeniem wyłącznie do działalności gospodarczej, a następnie w okresie 60 miesięcy od nabycia zmieni jego przeznaczenie i będzie wykorzystywał ten pojazd również do celów innych niż działalność gospodarcza (art. 90b ust. 1 pkt 1),

2) z ograniczonym do 50% prawem do odliczenia, a następnie w okresie 60 miesięcy od nabycia dokona sprzedaży opodatkowanej tego pojazdu lub przeznaczy ten pojazd do użytku wyłącznie w działalności gospodarczej (art. 90b ust. 1 pkt 2).

W pierwszym przypadku, system korekt nakłada obowiązek zmniejszenia odliczonego podatku naliczonego, w drugim natomiast umożliwia podatnikowi zwiększenie podatku do odliczenia, jednakże w odpowiedniej proporcji do pozostałego okresu korekty.

Powyższy 60-miesięczny okres korekty dotyczy pojazdów samochodowych o wartości początkowej (wartość tę ustala się zgodnie z przepisami o podatku dochodowym) równej lub wyższej niż 15.000 zł, natomiast pojazdy o wartości niższej niż 15.000 zł podlegają 12-miesięcznej korekcie (art. 90b ust. 6).

Uwaga

Korekcie podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. Pozostałe wydatki, w tym związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu operacyjnego lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają tej korekcie.

Jak czytamy w broszurze wydanej przez Ministerstwo Finansów zamieszczonej na stronie internetowej www.finanse.mf.gov.pl pt. "Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi": "(...) Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu «na własność» - jednorazowo, «z góry»), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco - w miesiącu dokonania zmiany przeznaczenia pojazdu dokonywana jest zmiana zasad odliczania. (...)"

Jeżeli w okresie korekty pojazd wykorzystywany do celów mieszanych zostanie sprzedany, wówczas przyjmuje się, że do końca okresu korekty samochód ten wykorzystywany jest wyłącznie do celów firmowych. Jeżeli zatem przykładowo z faktury zakupu pojazdu podatnik odliczy 50% kwoty podatku, a następnie go sprzeda, to powinien przyjąć, że od miesiąca sprzedaży do końca okresu korekty samochód służy wyłącznie celom firmowym. Podatnik jest wówczas uprawniony do dokonania korekty nieodliczonego przy nabyciu tego pojazdu podatku naliczonego. Przy czym, co jest istotne, korekty tej należy dokonać w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia (sprzedaż) w wysokości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.

Uwaga

Po upływie okresu korekty (60 lub 12 miesięcy) wszelkie zmiany wykorzystywania pojazdu pozostaną bez wpływu na zrealizowane przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu odliczenia VAT.

Korektę tę podatnik powinien wpisać w pozycji, gdzie wykazuje się korekty dokonywane na podstawie art. 91 ustawy o VAT, tj. w poz. 47 (jeśli pojazd jest środkiem trwałym), lub w poz. 48 deklaracji VAT (jeśli pojazd nie jest środkiem trwałym).

Zaznaczyć należy, że system korekt stosuje się odpowiednio w przypadku gdy podatnik, wskutek niezłożenia w terminie informacji VAT-26 utracił prawo do pełnego odliczenia VAT przy nabyciu pojazdu. W konsekwencji po "nieterminowym" złożeniu takiej informacji podatnik uprawniony jest do dokonania korekty, jednakże jej zakres uzależniony będzie od momentu, kiedy taka informacja zostanie złożona (art. 90b ust. 3 ustawy o VAT).

W przypadku natomiast wykorzystywania przez podatnika pojazdu samochodowego również do czynności zwolnionych od podatku (bez prawa do odliczeń) kwota korekty powinna uwzględniać proporcję określoną w art. 90 ustawy o VAT zastosowaną przy odliczeniu podatku naliczonego.

Wskazać należy, że omawiany system korekt dotyczy pojazdów samochodowych nabytych, importowanych, lub wytworzonych przez podatnika od dnia 1 kwietnia 2014 r.