Wartość paliwa zakupionego przez pracodawcę do samochodu służbowego wykorzystywanego prywatnie przez pracownika

Z uzasadnienia

"Istotą sporu poddanego sądowej weryfikacji była wykładnia art. 12 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1662), a to w zakresie oceny, czy określona nim kwota ryczałtu dotyczy także kosztów paliwa, czy też wartość tych kosztów stanowi odrębne świadczenie.

Zgodnie z treścią interpretowanego przepisu wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:

• 250 zł miesięcznie - dla samochodów o pojemności silnika do 1.600 cm³;
   
• 400 zł miesięcznie - dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1.600 cm³.

W ocenie sądu wykładnia Ministra Finansów jest wadliwa, ponieważ abstrahuje od jednoznacznego brzmienia przywołanego wyżej art. 12 ust. 2a (updof - przyp. autora) wskazującego wszak, że otrzymanym świadczeniem jest »wykorzystywanie samochodu służbowego do celów prywatnych«. Sąd podziela tym samym pogląd prawny dominujący w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, w tym prezentowany przez WSA we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z 23 listopada 2015 r. (sygn. akt I SA/Wr 1595/15, por. także wyrok WSA w Warszawie z dnia 5 maja 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 1925/15, wyrok WSA w Opolu z dnia 6 maja 2016 r., sygn. akt I SA/Op 68/16 i wyrok WSA w Poznaniu z dnia 11 maja 2016 r., sygn. akt I SA/Po 1766/15), że wykorzystywać to tyle co »posługiwać się«, »używać«. Świadczeniem pracodawcy nie jest więc samo udostępnienie samochodu, lecz zapewnienie możliwości prawidłowego jego używania, a zatem także ponoszenie niezbędnych wydatków umożliwiających takie używanie. Nie ma przy tym żadnego racjonalnego uzasadnienia, aby jeden rodzaj tych wydatków, jakim są wydatki na paliwo, uznać za jakieś szczególnie odrębne świadczenie. Jest faktem notoryjnym, że nie sposób wykorzystywać samochodu bez zakupu do niego paliwa. Za przyjętym rozumieniem wykładanego przepisu wskazuje także przyjęta przez ustawodawcę konstrukcja określania wysokości ryczałtu. Wysokość ta została powiązana z pojemnością silnika samochodu, która jest parametrem warunkującym w pierwszej kolejności zużycie paliwa, natomiast jego wpływ na wysokość innych kosztów eksploatacyjnych jest mniejszy. Podobnie skonstruowany ryczałtowy zwrot kosztów używania samochodu prywatnego do celów służbowych (lub do celu prowadzenia działalności gospodarczej) obejmuje wszystkie koszty, w tym koszty paliwa. Dodatkowo nie można pomijać, że intencją ustawodawcy było uproszczenie obowiązków pracodawcy w zakresie ustalania przychodu. Wskazuje na to już sam tytuł ustawy nowelizującej - »o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej«. Zasadnie zatem w skardze wskazano, iż w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej podkreślono, iż mimo że istnieją zasady ustalania wartości tego świadczenia, zgłaszane są problemy co do prawidłowego określenia skutków podatkowych związanych z wykorzystywaniem przez pracowników samochodu służbowego do celów prywatnych. Często przyjmuje się, że wartość świadczenia, jakie otrzymuje pracownik z tytułu użytkowania pojazdu służbowego do celów prywatnych, powinna bazować na koszcie wynajmu takiego samego pojazdu w wypożyczalni samochodów i taka wartość powinna stanowić podstawę opodatkowania. W wyniku braku precyzyjnych i prostych przepisów w tym zakresie wiele osób narażonych jest na ryzyko podatkowe. Wiąże się to też z dodatkowymi obowiązkami dla przedsiębiorcy z tytułu ustalenia właściwej stawki wynajmu dla danego pojazdu i ewidencją przebiegu. W konsekwencji sprzyja to nieujawnianiu takiej czynności do celów podatkowych. Stąd argumentacja skarżonego organu odwołująca się do zwykłych praktyk ponoszenia kosztów przy wynajmie samochodów w niniejszym przypadku nie zasługuje na aprobatę. Intencją ustawodawcy przy tak sformułowanej treści art. 12 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych było bowiem niewątpliwie uproszczenie zasad ustalania wartości świadczenia, a zatem objęcie nim wszystkich jego elementów, w tym kosztów paliwa. Słusznie zatem akcentuje skarżąca, że objęcie ryczałtem samego tylko udostępnienia samochodu lub ewentualnie kosztów stałych związanych z jego eksploatacją przy konieczności odrębnego i skomplikowanego ustalania kosztów zużycia paliwa nie realizowałoby założonego celu".

(wyrok WSA w Krakowie z 14 września 2016 r., sygn. akt I SA/Kr 824/16 - orzeczenie nieprawomocne)

Od redakcji

Ministerstwo Finansów w piśmie z 16 grudnia 2014 r. będącym odpowiedzią na pytanie naszego Wydawnictwa wyjaśniło, że u pracownika zużywającego służbowe paliwo do prywatnych celów powstaje z tego tytułu dodatkowy przychód ze stosunku pracy. Podobnie uznali w interpretacjach indywidualnych Dyrektorzy Izb Skarbowych: w Łodzi z 8 kwietnia 2016 r., nr IPTPB1/4511-867/15-5/MAP, w Bydgoszczy z 14 października 2015 r., nr ITPB2/4511-736/15/RS, w Katowicach z 5 sierpnia 2015 r., nr IBPB-2-1/4511-109/15/MD, czy w Warszawie z 15 maja 2015 r., nr IPPB2/4511-296/15-2/AS.

Tymczasem orzecznictwo zmierza w innym - korzystnym dla podatników kierunku, o czym świadczy m.in. zaprezentowany wyrok.