KOREKTA W PYTANIACH CZYTELNIKÓW

W przypadku gdy podatnik w złożonej deklaracji zaniży kwotę zobowiązania podatkowego, bądź też zawyży kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, powstanie u niego zaległość podatkowa, którą musi uregulować wraz z odsetkami za zwłokę. W niektórych przypadkach wobec podatników, którzy dobrowolnie skorygują deklarację, ustawodawca zastosował pewnego rodzaju ulgę w postaci możliwości zapłaty niższych odsetek za zwłokę.

Stawka obniżonych odsetek wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę. Zapłata obniżonych odsetek możliwa jest jednak pod warunkiem:

1) złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji;

2) zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Zatem jeżeli podatnik w sytuacji przedstawionej w pytaniu spełnia ww. warunki, ma prawo do uregulowania obniżonych odsetek za zwłokę od powstałej zaległości podatkowej.

Należy przy tym pamiętać, że nie ma możliwości zapłaty niższych odsetek wówczas, gdy:

• podatnik złoży korektę deklaracji po doręczeniu mu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego, czy podatkowego, a jeśli takiego zawiadomienia nie stosuje się - gdy korekta zostanie złożona po kontroli,
   
• gdy skorygowanie deklaracji ma miejsce w wyniku czynności sprawdzających.

W myśl art. 291 § 4 Ordynacji podatkowej, kontrola zostaje zakończona w dniu doręczenia protokołu kontroli. Po zakończeniu postępowania kontrolnego podatnik otrzymuje protokół kontroli, w którym zawarte jest m.in. pouczenie o prawie do złożenia korekty deklaracji. Podatnik, który nie ma zastrzeżeń do ustaleń poczynionych w protokole z kontroli, powinien po jej zakończeniu złożyć korektę deklaracji, jeszcze przed wszczęciem wobec niego postępowania podatkowego.

Jeżeli w deklaracji korygującej podatnik uwzględni wszystkie ustalenia organu podatkowego poczynione w toku kontroli, o których była mowa w protokole kontroli, to organ podatkowy nie dokona wszczęcia postępowania podatkowego w sprawie prawidłowości rozliczeń podatku VAT za ten okres.

Nie oznacza to jednak, że obowiązkiem podatnika składającego korektę po przeprowadzonym postępowaniu kontrolnym, jest uwzględnienie w niej wszystkich ustaleń kontrolujących. Mogą one zostać uwzględnione jedynie w części - tak jak w sytuacji przedstawionej w pytaniu.

Należy jednak podkreślić, że podatnik, który nie uwzględni w korektach deklaracji wszystkich ustaleń organu kontrolującego, naraża się na wszczęcie przez organ podatkowy pokontrolnego postępowania podatkowego.

Postępowanie podatkowe wszczynane jest na podstawie art. 165b § 1 Ordynacji podatkowej nie później niż w terminie 6 miesięcy od zakończenia kontroli - w przypadku gdy w trakcie kontroli podatkowej wyjdą na jaw nieprawidłowości w wywiązywaniu się przez podatnika z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego i nie zostaną one w całości usunięte poprzez złożenie deklaracji lub dokonanie jej korekty. Nie dotyczy to sytuacji, w której podatnik zgłosi wyjaśnienia lub zastrzeżenia do protokołu kontroli i zostaną one w całości uwzględnione.

Postępowanie podatkowe może być wszczęte także po upływie 6 miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej, jeżeli:

1) podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione nieprawidłowości ujawnione w kontroli podatkowej;

2) organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów, uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego.

Skorygowanie deklaracji przez podatnika nie w każdym momencie wywoła skutki prawne. Zgodnie z art. 81b § 1 Ordynacji podatkowej, uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą. Prawo to jednak przysługuje nadal po zakończeniu kontroli podatkowej lub postępowania - w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. Zatem podatnik, u którego organ podatkowy przeprowadza kontrolę podatkową, nie może złożyć skutecznej korekty deklaracji, ale zakaz ten dotyczy wyłącznie kontrolowanego okresu. W okresie kontroli podatnik może złożyć korektę deklaracji za inne okresy rozliczeniowe (nieobjęte postępowaniem kontrolnym) na ogólnych zasadach.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu nie ma zatem przeszkód aby podatnik złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji VAT za maj 2016 r., ponieważ tego okresu rozliczeniowego nie dotyczy przeprowadzana kontrola podatkowa.

Rolą podatnika jest prawidłowe i terminowe rozliczenie podatku VAT w składanej co miesiąc bądź co kwartał (przy rozliczeniach kwartalnych) deklaracji. Jeżeli w złożonej deklaracji podatnik popełnił błąd, powinien on go niezwłocznie skorygować. Dotyczy to w szczególności przypadków, w których wskutek błędu czy pomyłki podatnik zaniżył kwotę zobowiązania podatkowego bądź zawyżył kwotę zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Wówczas bowiem mamy do czynienia z zaległością podatkową, którą należy uregulować wraz z odsetkami za zwłokę. Skorygowanie deklaracji przez podatnika następuje poprzez złożenie deklaracji korygującej.

Warto jednak pamiętać, że w przypadku gdy podatnik koryguje deklarację, w której wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy a korekta została złożona jeszcze przed otrzymaniem zwrotu - ustawowy termin zwrotu liczony będzie od nowa, czyli od dnia złożenia korekty deklaracji.

Jeżeli zatem w sytuacji przedstawionej w pytaniu podatnik złożył korektę deklaracji VAT-7 za wrzesień, po tygodniu od złożenia deklaracji pierwotnej i nie otrzymał przed złożeniem korekty zwrotu, termin tego zwrotu będzie liczony od nowa począwszy od dnia złożenia korekty.

W art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej nie ma już obecnie zastrzeżenia, że do deklaracji korygującej dołączyć należy pisemne uzasadnienie przyczyn korekty. Korekta polega więc na ponownym wypełnieniu druku deklaracji VAT i zaznaczeniu na nim, że jest to deklaracja korygująca. Zatem w sytuacji przedstawionej w pytaniu podatnik nie ma obowiązku załączania do deklaracji korygującej pisma wyjaśniającego przyczynę korekty deklaracji.

Należy jednak pamiętać, że wskutek złożenia błędnego rozliczenia za sierpień 2016 r. u podatnika powstała zaległość podatkowa. W takim przypadku zaległość tę należy uregulować wraz z odsetkami za zwłokę.

Składana przez podatnika deklaracja dla podatku od towarów i usług powinna być zgodna ze stanem faktycznym, zatem powinna odzwierciedlać wszystkie czynności wykonane przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym, za których jest składana.

Wszelkie błędy, czy pomyłki w deklaracji powinny być skorygowane niezwłocznie po ich stwierdzeniu. Korekta deklaracji technicznie polega na ponownym jej sporządzeniu i wskazaniu, że jest to deklaracja korygująca.

Zarówno zaniżenie zobowiązania podatkowego w deklaracji, jak i zawyżenie kwoty zwrotu, co do zasady skutkuje powstaniem zaległości podatkowej, którą należy wpłacić na rachunek urzędu skarbowego. Może się jednak zdarzyć, że podatnik nieprawidłowo zadeklarował kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, którą wykazał jako kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. W takim przypadku nie mamy do czynienia z zaległością podatkową za dany okres rozliczeniowy, jednak błędne wartości w deklaracji VAT należy bezwzględnie poprawić, składając korektę deklaracji.

Jeżeli podatnik zawyżył kwotę do przeniesienia na następny miesiąc w deklaracji za dany miesiąc, to w kolejnej deklaracji (za kolejny okres rozliczeniowy), bądź też w kilku następnych deklaracjach (jeżeli nadal wykazywana była kwota do przeniesienia) pojawiły się błędne wartości.

Konieczne jest zatem skorygowanie tych deklaracji, w których, w związku z błędem w kwocie do przeniesienia na następny miesiąc, pojawiły się w konsekwencji błędy w rozliczeniu podatku.