Nowe zasady rejestracji na potrzeby VAT

Od początku 2017 r. weszły w życie istotne zmiany w zakresie rejestracji podmiotów na potrzeby podatku VAT.

Zmiany w art. 96 wiążą się z potrzebą podjęcia zdecydowanych działań mających na celu lepszą weryfikację podmiotów zgłaszających się do tego rejestru i podmiotów znajdujących się w nim.

Zmiana brzmienia ust. 4 art. 96 ustawy o VAT ma na celu zapewnienie, aby organy podatkowe, rejestrując podatników, dokonywały weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym. W efekcie weryfikacji tych danych naczelnik odmówi rejestracji podatnika, jeżeli okaże się, że dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są nieprawdziwe.

Celem zmiany w art. 96 ustawy o VAT polegającej na dodaniu ust. 4a jest niedokonywanie rejestracji podmiotów, które złożyły zgłoszenie rejestracyjne, a w wyniku dokonywanej w trakcie procesu rejestracji weryfikacji informacji zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym, okazuje się, że podmiot ten nie istnieje lub mimo podjęcia udokumentowanych prób, nie ma możliwości skontaktowania się z nim albo z jego pełnomocnikiem. Mogą to być np. telefoniczne próby kontaktu, z których pracownik organu podatkowego sporządzi stosowne notatki. W takiej sytuacji organ rejestrujący nie dokonuje rejestracji takiego podmiotu jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego. Przesłanką do niedokonania przez organ podatkowy rejestracji podatnika jest również brak reakcji podmiotu albo jego pełnomocnika na wystosowane przez ten organ wezwania albo podanie w zgłoszeniu rejestracyjnym danych, które okażą się niezgodne z prawdą.

Podobne rozwiązanie zostało przewidziane w art. 96 ust. 9 ustawy o VAT, jednak przepis ten ma zastosowanie do już zarejestrowanych podatników.

Brak rejestracji będzie oznaczał, że podmiot nie zostanie umieszczony w bazie on-line podatników, co będzie stanowiło informację dla potencjalnych kontrahentów, że mogą mieć do czynienia z podmiotem nierzetelnym.

Dodatkowo w przypadku rejestracji podmiotu przez pełnomocnika, wprowadzono w art. 96 ustawy o VAT ust. 4b, który nakłada odpowiedzialność na takiego pełnomocnika za zaległości podatkowe nowo zarejestrowanego podatnika VAT. Odpowiedzialność solidarna pełnomocnika wraz z zarejestrowanym podatnikiem dotyczy zaległości podatkowych powstałych w związku z czynnościami wykonanymi w ciągu pierwszych 6 miesięcy od zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego. Odpowiedzialność pełnomocnika w tym przypadku nie przekraczałaby kwoty 500.000 zł.

Odpowiedzialność solidarna pełnomocnika wraz z zarejestrowanym podatnikiem nie dotyczy jednak sytuacji, gdy powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego sprzedaży w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej, np. w oszustwie podatkowym (art. 96 ust. 4c ustawy o VAT).

W ust. 9 doprecyzowano, że wykreślenie podatnika z rejestru nastąpi, jeśli okaże się, że podatnik taki nie istnieje lub mimo udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z nim albo z jego pełnomocnikiem (ustalenia w tym zakresie mogą być dokonane nie tylko w ramach czynności sprawdzających) albo podane w zgłoszeniu rejestracyjnym dane okażą się niezgodne z prawdą. Ma to również zastosowanie w przypadku niezgodności z prawdą danych podanych przez podatnika w zgłoszeniu złożonym przez niego w związku z aktualizacją danych.

Naczelnik urzędu skarbowego wykreśli podmiot z rejestru podatników również, gdy podmiot ten lub jego pełnomocnik nie stawiają się na wezwanie organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Ponadto w art. 96 ustawy o VAT dodano ust. 9a-9i, zgodnie z którymi istnieje możliwość wykluczenia z rejestru podatników VAT (wykreślenia z rejestru podatników VAT) podmiotów, które:

1) zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy lub

2) obowiązane do złożenia deklaracji, o której mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, nie złożyły takich deklaracji za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały, lub

3) składały przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, w których nie wykazały sprzedaży oraz nabyć towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia, lub

4) wystawiały faktury lub faktury korygujące dokumentujące czynności, które nie zostały faktycznie dokonane (tzw. "puste" faktury),

5) prowadząc działalność gospodarczą wiedziały lub miały uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że uczestniczą w procederze oszustwa lub nadużycia podatkowego, mającego na celu osiągnięcie nienależnych korzyści majątkowych kosztem budżetu państwa.