Sankcje podatkowe

Nowelizacja ustawy o VAT wprowadziła przepisy (art. 112b i art. 112c ustawy o VAT) dotyczące zasad ustalania sankcji podatkowych za nierzetelne rozliczanie podatku skutkujące zaniżeniem zobowiązania podatkowego lub zawyżeniem nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu lub do rozliczenia w następnych okresach rozliczeniowych lub zwrotu podatku.

W przypadku stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej, organ podatkowy określi wysokość tego zobowiązania w prawidłowej wysokości oraz ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia tego zobowiązania. Również w przypadku stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji VAT wykazał kwotę zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego lub też kwotę różnicy podatku do rozliczenia w następnych okresach rozliczeniowych wyższą od kwoty należnej lub zamiast tych kwot powinien wykazać kwotę zobowiązania podatkowego podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego, kwoty te zostaną określone w prawidłowej wysokości oraz zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zawyżenia. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe w takiej samej wysokości ustala się również w sytuacji, gdy podatnik nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego (art. 112b ust. 1 ustawy o VAT).

Sankcja będzie ustalona także gdy podatnik złoży korektę deklaracji, jednak zrobi to już po zakończeniu kontroli podatkowej lub w trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego (korekty deklaracji będą uwzględniać wszystkie stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości), do czego uprawniają go odmienne przepisy, i jednocześnie wpłaci kwotę wynikającego ze skorygowanej deklaracji zobowiązania podatkowego lub zwróci nienależnie otrzymaną kwotę zwrotu podatku lub różnicy podatku (art. 112b ust. 2 pkt 1). Tak samo będzie traktowana sytuacja, gdy podatnik po zakończeniu kontroli podatkowej lub w trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego złożył deklarację, której pomimo obowiązku nie złożył w obowiązującym terminie, wpłacając kwotę zobowiązania podatkowego (art. 112b ust. 2 pkt 2). W takich przypadkach wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego wyniesie jednak 20%.

Sankcja nie będzie jednak ustalana w sytuacji, gdy podatnik sam skoryguje błąd i wpłaci różnicę wyrównującą zaniżenie podatku lub zawyżenie kwoty zwrotu w dowolnym terminie, poprzedzającym dzień wszczęcia kontroli podatkowej lub skarbowej. Będzie tak również w przypadku gdy zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie kwoty różnicy podatku lub kwoty zwrotu podatku naliczonego wiąże się:

• z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi pomyłkami, a także
   
• z nieujęciem podatku należnego lub podatku naliczonego w rozliczeniu za właściwy okres rozliczeniowy, kwoty te zaś zostały ujęte w poprzednich okresach rozliczeniowych lub w okresach następnych po właściwym okresie rozliczeniowym, jeżeli nastąpiło to przed dniem wszczęcia kontroli przez naczelnika urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej, sankcji nie będzie się ustalało (art. 112b ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o VAT).

Sankcje nie będą także ustalane w przypadku, gdy zaniżenie zobowiązania, zawyżenie kwoty różnicy podatku do zwrotu lub rozliczenia w następnych okresach rozliczeniowych bądź zawyżenie kwoty zwrotu podatku jest dokonane przez osoby fizyczne, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe (art. 112b ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT).

Ponadto w art. 112c wprowadzono podwyższoną stawkę sankcji (w wysokości 100%) w odniesieniu do przypadków świadomego uczestnictwa w oszustwach podatkowych i osiągania nieuprawnionych korzyści majątkowych kosztem budżetu państwa. Sankcje te będzie się stosowało w przypadku, gdy zawyżona kwota podatku naliczonego wykazana przez podatnika w deklaracji podatkowej wynika z faktur: wystawionych przez podmiot nieistniejący, stwierdzających czynności, które nie miały miejsca, podających kwoty niezgodne z rzeczywistością, potwierdzających czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego (np. czynności pozorne, mające na celu obejście przepisów). Podwyższona sankcja dotyczy jedynie tej części zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżenia kwot zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, ewentualnie różnicy podatku do rozliczenia w następnych okresach rozliczeniowych, która będzie dotyczyła kwot zawyżonego podatku naliczonego wynikającego z faktur, o których mowa w art. 112c. W przypadku przyjęcia do rozliczenia wymienionych w tym przepisie faktur sankcja, bez względu na to, czy podatnik sam skoryguje deklarację czy określenia odpowiednich kwot dokona naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej, będzie wynosiła 100% kwoty zawyżenia/zaniżenia.

Sankcje nie będą stosowane do okresów rozliczeniowych przypadających przed 1 stycznia 2017 r.