Zwolnienia z podatku VAT

Zwolnieniu z VAT podlegają czynności wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 2-41 wraz z warunkami i zastrzeżeniami określonymi w ust. 3-20 tego artykułu. Ponadto zwolnieniu z VAT podlegają m.in. towary oraz usługi wymienione w art. 44-82, art. 122 ustawy o VAT, załączniku nr 7 do ustawy oraz w rozporządzeniu w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Na podstawie art. 44 ustawy o VAT zwalnia się od podatku wewnątrzwspólnotowe nabycie:

1) towarów, do których miałyby zastosowanie przepisy art. 43 ust. 1 pkt 5-8,

2) towarów, których import na warunkach określonych w przepisach dotyczących importu towarów byłby zwolniony od podatku.

Oznacza to, że ze zwolnienia z VAT na mocy wymienionego przepisu korzysta wewnątrzwspólnotowe nabycie:

• ludzkich organów i mleka kobiecego,
   
• krwi, osocza w pełnym składzie, komórek krwi lub preparatów krwiopochodnych pochodzenia ludzkiego, niebędących lekami,
   
• walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem przedmiotów kolekcjonerskich, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną,
   
• złota dla Narodowego Banku Polskiego.

Import towarów

Należy wskazać, że ustawodawca w art. 45-82 ustawy o VAT określił szczegółowo zwolnienia z tytułu importu towarów, bez skrótowych odwołań do przepisów prawa celnego. Zwolnień z importu dotyczy także załącznik nr 7 do ustawy o VAT, który jest wykazem towarów produkowanych przez ONZ takich jak filmy edukacyjne, kroniki filmowe, zapisane nośniki dźwięku, wzory, modele itd.

Ponadto na mocy art. 45 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwolnieniu podlega import gazu w systemie gazowym lub gazu wprowadzanego do systemu gazowego lub sieci gazociągów kopalnianych ze statków przewożących gaz, a także energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej.

Złoto inwestycyjne

Zwolnieniu z VAT, jak wynika z art. 122 ustawy o VAT podlega dostawa, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import złota inwestycyjnego, w tym również złota inwestycyjnego reprezentowanego przez certyfikaty na złoto asygnowane lub nieasygnowane, lub złota, którym prowadzony jest obrót na rachunkach złota, oraz w szczególności pożyczki w złocie i operacje typu swap w złocie, z którymi wiąże się prawo własności lub roszczenie w odniesieniu do złota inwestycyjnego związane z kontraktami typu futures i forward, powodujące przeniesienie prawa własności lub roszczenia w odniesieniu do złota inwestycyjnego.

Zwolnienie to dotyczy również usług świadczonych przez agentów działających w imieniu i na rzecz innych osób, pośredniczących w dostawie złota dla swojego zleceniodawcy.

Powyższe zwolnienie z podatku nie jest obligatoryjne. Podatnik może z niego zrezygnować, w sytuacji gdy:

• wytwarza złoto inwestycyjne lub przetwarza złoto innego rodzaju na złoto inwestycyjne, a dostawa jest dokonywana dla innego podatnika, lub
   
• w zakresie prowadzonego przedsiębiorstwa dokonuje dostawy złota w celach przemysłowych, a dostawa dotyczy złota inwestycyjnego, w postaci sztabek lub płytek i dokonywana dla innego podatnika.

Rezygnacja ze zwolnienia może dotyczyć również usług świadczonych przez agentów. Zamiar rezygnacji ze zwolnienia musi być zgłoszony na piśmie do naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym ma nastąpić rezygnacja.

Ujednolicone przepisy prawne dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Zwolnienia z rozporządzenia wykonawczego

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 82 ust. 3 ustawy o VAT wydane zostało rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Na mocy § 3 ust. 1 pkt 1-19 tego rozporządzenia zwalnia się od podatku m.in.:

• dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze,
   
• usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 68.32.11.0 i PKWiU ex 68.32.12.0),
   
• import paliwa, zwolnionego od cła na podstawie przepisów celnych, przewożonego w standardowym zbiorniku środka transportu przeznaczonego do działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 77 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, w ilości nieprzekraczającej 600 litrów,
   
• usługi obozów, kolonii lub usługi o podobnym charakterze, organizowane przez szkoły i inne jednostki objęte ustawą o systemie oświaty, świadczone wyłącznie na rzecz dzieci i młodzieży z tych szkół i jednostek,
   
• czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę,
   
• usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane,
   
• świadczenie usług międzynarodowego przewozu drogowego polegającego na okazjonalnym przewozie osób autobusami zarejestrowanymi na terytorium państw trzecich, które nie pobierają podatków lub opłat o podobnym charakterze od przewozów osób autobusami zarejestrowanymi na terytorium kraju, przez podatników podatku od towarów i usług mających siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu poza terytorium kraju,
   
• import towarów przez instytucje lub organy Unii Europejskiej, posiadające siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium kraju - do celów służbowych tych instytucji lub organów,
   
• usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez uczelnie medyczne.

Zwolnienia dotyczące importu towarów określone są dodatkowo w § 4 i § 5 wymienionego rozporządzenia.

Ponadto jak stanowi § 6 rozporządzenia, zwolnieniu z podatku podlega także wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów wprowadzanych do składu celnego.

Przepis ten stosuje się, pod warunkiem że:

1) towary przeznaczone są do odprzedaży w składzie celnym podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT,

2) towary znajdują się pod dozorem celnym i zostały ujęte w ewidencji towarowej, prowadzonej zgodnie z odrębnymi przepisami,

3) podatnik złoży najpóźniej w terminie określonym do złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, do których ma zastosowanie § 6 ust. 1 rozporządzenia (zwolnienie od podatku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów wprowadzanych do składu celnego), informację o skorzystaniu ze zwolnienia od podatku; informacja powinna określać wartość towarów objętych tym zwolnieniem.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20.12.2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2015 r. poz. 736)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23.12.2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz. U. poz. 1719 ze zm.)