Zryczałtowany podatek od wynagrodzenia członka rady nadzorczej będącego obcokrajowcem

W radzie nadzorczej naszej spółki zasiada obywatel Niemiec. Jaki podatek powinna potrącić spółka, wypłacając tej osobie wynagrodzenie?

Spółka powinna pobrać zryczałtowany podatek w wysokości 20% uzyskanych przez nierezydenta przychodów.

Ustalenie zakresu obowiązku podatkowego i pobór podatku

Podstawowym kryterium powstania obowiązku podatkowego w Polsce jest miejsce zamieszkania podatnika.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z art. 3 ust. 1a updof, uważa się osobę fizyczną, która:

• posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
   
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Jeżeli członek rady nadzorczej z Niemiec nie przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w danym roku podatkowym, a jego ośrodek interesów życiowych znajduje się w Niemczech (tam mieszka jego najbliższa rodzina, tam posiada majątek itp.), to jest on rezydentem podatkowym w Niemczech, natomiast w Polsce posiada status nierezydenta. W takim przypadku, zgodnie z art. 3 ust. 2a updof, podlega w naszym kraju ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski.

Do dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium naszego kraju przez osoby podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu zalicza się m.in. dochody (przychody) z działalności wykonywanej osobiście na terytorium Polski, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia (art. 3 ust. 2b pkt 2 updof).

Wynagrodzenia i inne świadczenia uzyskane przez osoby zasiadające w radach nadzorczych zalicza się do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 7 updof. Z art. 29 ust. 1 pkt 1 updof wynika, że od tego rodzaju przychodów uzyskanych na terytorium Polski przez osoby fizyczne podlegające w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu pobiera się podatek w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.

Wypłacając świadczenia z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej osobie objętej ograniczonym obowiązkiem podatkowym, spółka jest obowiązana (jako płatnik) do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego, według zasad określonych w art. 41 ust. 4 updof.

Płatnik nie miałby obowiązku poboru zryczałtowanego podatku, gdyby osoba zagraniczna prowadziła na terenie Polski działalność gospodarczą za pośrednictwem zagranicznego zakładu i przedstawiła mu dokumenty określone w art. 41 ust. 2a updof, tj. certyfikat rezydencji oraz pisemne oświadczenie, że uzyskane należności są związane z działalnością tego zakładu.

Przyjmijmy, że w omawianym przypadku taka sytuacja nie ma miejsca. W takim razie wynagrodzenia przekazywane osobie fizycznej niemającej miejsca zamieszkania na terytorium Polski są obciążane 20% zryczałtowanym podatkiem.

Należy jednak pamiętać o tym, że art. 29 ust. 1 updof, który określa zasady poboru podatku od przychodów nierezydentów, stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zatem odstępstwo od obowiązku poboru podatku lub zastosowanie niższego podatku może mieć miejsce wtedy, gdy inaczej stanowi w tym zakresie umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisana z państwem, w którym usługodawca ma miejsce zamieszkania.

W rozpatrywanej sytuacji będą miały zastosowanie postanowienia umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90). Postanowienia umowy nie ingerują jednak w zasady opodatkowania przez Polskę tego rodzaju dochodów. Z art. 16 umowy wynika bowiem jedynie, że omawiane wynagrodzenia mogą być opodatkowane w państwie źródła. W tej sytuacji będą one opodatkowane w Polsce według zasad określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wpłata podatku i obowiązki informacyjne

Zryczałtowany podatek pobrany przez płatnika podlega wpłacie na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten podatek pobrano. Podatek ten wpłaca się do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną - według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby (art. 42 ust. 1 updof).

Ponadto płatnik zobowiązany jest:

• do końca stycznia następnego roku podatkowego przesłać do wcześniej wymienionego urzędu skarbowego deklarację PIT-8AR, a w przypadku zaprzestania działalności przez płatnika przed tym terminem - do dnia zaprzestania tej działalności,
   
• przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych informację IFT-1/IFT-1R; termin przekazania IFT-1R upływa z końcem:
   
• lutego roku następującego po roku podatkowym - gdy przekazywana jest urzędowi skarbowemu drogą elektroniczną lub podatnikowi,
   
• stycznia roku następującego po roku podatkowym - gdy składana jest urzędowi skarbowemu w formie pisemnej.

W przypadku gdy płatnik zaprzestanie działalności przed upływem wymienionych terminów, zobowiązany jest przekazać IFT-1R do dnia zaprzestania działalności. Z kolei na wniosek podatnika informację IFT-1 obowiązany jest sporządzić w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

Roczne rozliczenie podatku przez podatnika

Nierezydent uzyskujący tylko dochody za pośrednictwem płatnika opodatkowane w Polsce ryczałtowo, nie jest zobowiązany do składania zeznania. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy cudzoziemiec postanowi rozliczyć uzyskiwane dochody według skali podatkowej (ma takie uprawnienie), poprzez złożenie zeznania podatkowego i zaznaczenie w nim takiego sposobu rozliczenia dochodów (art. 29 ust. 4 i 5 updof). Taką możliwość mają nierezydenci osiągający przychody m.in. z działalności określonej w art. 13 pkt 7 updof, którzy:

• mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej oraz
   
• udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Aby jednak nierezydent mógł wybrać opodatkowanie według skali podatkowej, musi istnieć podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Powołana polsko-niemiecka umowa przewiduje w art. 27 możliwość wymiany informacji podatkowych pomiędzy umawiającymi się państwami. Zatem spełnione są warunki do zastosowania skali podatkowej.