Rozliczenie WNT, gdy sprzedaż została udokumentowana paragonem fiskalnym

Jestem czynnym podatnikiem VAT. Podczas podróży służbowej do Niemiec pracownik dokonał zakupu drobnych materiałów reklamowych i przywiózł je do Polski. Zakup był udokumentowany wyłącznie paragonem fiskalnym, w którym wykazano m.in. kwotę zagranicznego podatku (nie otrzymaliśmy faktury). Czy muszę rozliczyć WNT?

WNT to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Aby transakcja mogła być uznana za WNT, musi być odpowiedni status nabywcy i sprzedawcy (art. 9 ust. 2 ustawy o VAT). W uproszczeniu mówiąc - dwie strony transakcji (sprzedawca i nabywca) powinny być czynnymi podatnikami VAT lub podatku od wartości dodanej. Te warunki w przedmiotowej sprawie są spełnione. To oznacza, że u podatnika wystąpiło WNT. Nie ma znaczenia, że sprzedaż nie została udokumentowana fakturą.

Fakt, że sprzedawca unijny nie udokumentował sprzedaży towaru fakturą, nie zwalnia nabywcy z obowiązku rozliczenia WNT.

Co do zasady, VAT należny od WNT jest jednocześnie VAT naliczonym podlegającym odliczeniu, o ile wydatek związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Prawo do odliczenia VAT podatnik może generalnie zrealizować w miesiącu (kwartale), w którym wykazuje VAT należny od WNT. Warunkiem odliczenia VAT od WNT jest:

1) otrzymanie faktury dokumentującej dostawę towarów, stanowiącą u nabywcy WNT, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,

2) rozliczenie VAT należnego od WNT w odpowiednim okresie rozliczeniowym.

Tak wynika z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT.

Oznacza to, że otrzymanie faktury od kontrahenta zagranicznego jest podstawowym warunkiem odliczenia VAT od WNT. Kluczowe jest zatem ustalenie, czy paragon otrzymany od kontrahenta zagranicznego może być uznany za fakturę.

Elementy, jakie powinna zawierać faktura, zostały określone w art. 106e ustawy o VAT. W niektórych przypadkach faktura może być jednak uproszczona, tj. nie musi zawierać wszystkich danych typowych dla faktury (nie musi np. zawierać danych nabywcy). Wystawienie takiej faktury jest możliwe, jeżeli kwota należności nie przekracza 450 zł (lub 100 euro - jeśli kwota należności określona jest w euro), pod warunkiem, że dane wskazane w fakturze pozwalają określić dla poszczególnych stawek kwotę podatku. Tak wynika z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT. Również przepisy unijne zezwalają na dokumentowanie transakcji fakturami uproszczonymi. Takie faktury, zgodnie z art. 226b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, powinny zawierać co najmniej:

a) datę wystawienia faktury,

b) dane identyfikacyjne podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi,

c) dane określające rodzaj dostarczonych towarów lub wykonanych usług,

d) należny VAT lub dane potrzebne do jego obliczenia,

e) w przypadku, gdy wystawiona faktura jest dokumentem lub notą uznaną za fakturę na mocy art. 219 (dotyczy faktur/not korygujących), wyraźnego i jednoznacznego odniesienia do tej faktury pierwotnej oraz konkretnych danych, które ulegają zmianie.

Paragon fiskalny zatem generalnie może być uznany za fakturę, jeżeli zawiera dane właściwe dla tzw. faktury uproszczonej. Co jednak istotne - faktury uproszczonej nie można wystawiać m.in. w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru (art. 106e ust. 6 ustawy o VAT). Polskie przepisy nie odnoszą się natomiast do sposobu dokumentowania transakcji przez kontrahentów zagranicznych (oni wystawiają faktury zgodnie z zasadami obowiązującymi w ich kraju). Warto jednak wspomnieć o interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 czerwca 2014 r., nr ITPP2/443-259/14/AJ. W interpretacji tej organ podatkowy uznał, że transakcje między kontrahentami unijnymi nie mogą być dokumentowane fakturami uproszczonymi. Jeżeli zatem kontrahent unijny udokumentował sprzedaż towaru wyłącznie paragonem fiskalnym (nie wystawił faktury), to nawet jeśli ten paragon zawiera wszystkie dane właściwe dla faktury uproszczonej, zdaniem organu podatkowego, nabywca nie może odliczyć VAT od WNT. W interpretacji tej czytamy, że: "(...) paragon (...), który dokumentuje dokonanie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, nawet jeżeli może być uznany za fakturę uproszczoną w rozumieniu (...) przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady, nie daje Spółce prawa do odliczenia podatku naliczonego, gdyż w przypadku transakcji transgranicznych dotyczących dostaw towarów dokonywanych pomiędzy podatnikami, dostawca (o ile ma wiedzę, że nabywca jest podatnikiem, a nabyte towary mają służyć jego działalności gospodarczej - co w niniejszej sprawie nie miało miejsca) nie jest uprawniony do udokumentowania jej fakturą uproszczoną. (...)".

Zgodnie z przepisami krajowymi, nabywca może odliczyć VAT naliczony od WNT w miesiącu, w którym wykazuje VAT należny od tej transakcji, nawet jeżeli na moment dokonania odliczenia nie posiada faktury. Dopiero po upływie trzech miesięcy (liczonych zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT) - przy braku faktury - musi to odliczenie skorygować.

Ponieważ jednak w przedmiotowej sprawie podatnik już w momencie rozliczania VAT należnego od WNT wie, że faktury nie otrzyma, uwzględniając przywołane wyjaśnienie organu podatkowego, najbezpieczniej jest, aby w ogóle od tego zakupu nie odliczał VAT.