Właściwość organów podatkowych

Sprawy VAT

Urzędem skarbowy właściwym w sprawach VAT jest od 1 stycznia 2016 r. zasadniczo urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania podatnika - w przypadku osób fizycznych, albo adres siedziby - w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Nie obowiązuje dotychczasowy art. 3 ust. 1 i 2, ust. 3 pkt 1, ust. 3a-5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).

To, gdzie wykonuje się czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, nie ma już znaczenia. Miejsce wykonywania tych czynności było do końca ubiegłego roku podstawowym kryterium, na podstawie którego ustalano, gdzie należy załatwiać sprawy związane z VAT. Zdarzało się więc, że podatnicy rozliczali tę daninę w innym urzędzie skarbowym niż w tym, który był właściwy ze względu na ich miejsce zamieszkania lub adres siedziby. Podatnicy, którzy w związku z nowymi przepisami prawa, zmienili z dniem 1 stycznia 2016 r. urząd skarbowy właściwy w zakresie VAT, deklaracje, informacje podsumowujące oraz korekty tych dokumentów za okresy rozliczeniowe występujące przed tą datą, w tym za ostatni okres rozliczeniowy 2015 r., przekazują do nowego urzędu skarbowego (ustalonego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę). Nie trzeba przy tym dokonywać aktualizacji zgłoszenia VAT-R. Zmiana urzędu skarbowego nastąpiła bowiem z mocy prawa.

Postępowania podatkowe, kontrole, czynności sprawdzające oraz inne sprawy podatkowe w zakresie VAT, które nie zostały zakończone do końca 2015 r., są załatwiane przez organy podatkowe właściwe na podstawie przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2015 r. Tak samo rozwiązano kwestię zwrotów podatku. Zwroty niedokonane do końca ubiegłego roku pozostają w gestii urzędów skarbowych właściwych w oparciu o przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2015 r. Wynika to z art. 27 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649).

Podatnicy nieposiadający siedziby na terytorium kraju, ale mający tutaj stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, w sprawach opodatkowania podatkiem od towarów i usług podlegają pod urząd skarbowy ustalony według tego stałego miejsca wykonywania działalności (patrz "nowy" § 9a ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych - Dz. U. nr 165, poz. 1371 ze zm.). Dla podmiotów nieposiadających siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju właściwy jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Bez zmian pozostała właściwość organu podatkowego dla podatników zagranicznych świadczących usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne, dla których państwem członkowskim konsumpcji jest Rzeczpospolita Polska (dotyczy usług rozliczanych w systemie MOSS). Dla tych podmiotów właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego.

Wspólny organ

Istnieje od 1 stycznia 2016 r. możliwość wyznaczenia jednego organu podatkowego do prowadzenia kilku spraw należących do właściwości wielu organów podatkowych. Przewiduje to art. 18c Ordynacji podatkowej.

Minister Finansów może, w celu usprawnienia i przyspieszenia kontroli lub postępowania podatkowego w pierwszej instancji, wyznaczyć odpowiednio naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celnego, dyrektora izby skarbowej albo dyrektora izby celnej jako właściwego do przeprowadzenia tych kontroli lub postępowań w sprawach dotyczących podatników pozostających w zakresie właściwości miejscowej różnych organów. Zastosowanie takiego rozwiązania jest dopuszczalne, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub konieczność zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.

Analogiczne uprawniania mają dyrektor izby skarbowej oraz dyrektor izby celnej. Mogą, w celu usprawnienia i przyspieszenia kontroli lub postępowania podatkowego, wyznaczyć odpowiednio nadzorowanego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego jako właściwego do przeprowadzenia tych kontroli lub postępowań w sprawach dotyczących podatników pozostających w zakresie właściwości miejscowej różnych nadzorowanych naczelników. Przesłankami zastosowania tego rozwiązania również są istnienie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa skarbowego lub konieczność zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.

Wyznaczonym organem podatkowym może być wyłącznie organ właściwy przynajmniej dla jednego z podatników.