Przyznanie emerytowi świadczenia przez były zakład pracy

Pracownik przeszedł na emeryturę w sierpniu 2024 r., zaś we wrześniu 2024 r. otrzyma od byłego zakładu pracy bon wakacyjny opiewający na kwotę 5.000 zł. W regulaminie wynagradzania nie przewidziano przyznawania takiego świadczenia osobom przechodzącym na emeryturę. Czy świadczenie to jest wolne od PIT?

Były pracodawca, jako płatnik, powinien pobrać i przekazać do urzędu skarbowego zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% nadwyżki wartości świadczenia, które emeryt otrzymał - ponad limit zwolnienia określony w art. 21 ust. 1 pkt 38 updof.

Na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami - co do zasady - są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 updof). Przy czym wartość pieniężną nieodpłatnych świadczeń ustala się w sposób określony w art. 11 ust. 2-2b updof (np. jeżeli przedmiotem świadczenia są zakupione usługi - według ceny ich zakupu). Zatem wartość bonu wakacyjnego otrzymanego przez emeryta od byłego zakładu pracy stanowi u tej osoby przychód w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Przychód ten podlega opodatkowaniu na innych zasadach niż zasady, które mają zastosowanie w odniesieniu do przychodów ze stosunku pracy. Stosownie bowiem do art. 30 ust. 1 pkt 4 updof, od przychodów z tytułu świadczeń otrzymanych m.in. przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem pracy (w tym od związków zawodowych), co do zasady, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% należności. Uwzględnia się przy tym zwolnienia od podatku, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 updof.

W rozpatrywanej sytuacji należy zauważyć, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 updof, świadczenia otrzymywane m.in. przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, niezależnie od źródła ich finansowania, są zwolnione od podatku dochodowego - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 4.500 zł. Oznacza to, że w przypadku gdy wartość tych świadczeń przekroczy od początku roku 4.500 zł, to wówczas nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Obowiązek poboru tego podatku ciąży na byłym pracodawcy, jako płatniku (art. 41 ust. 4 updof). Wymaga podkreślenia, że jeżeli przedmiotem świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4 updof nie są pieniądze, to w takim przypadku podatnik jest obowiązany wpłacić płatnikowi kwotę należnego zryczałtowanego podatku przed udostępnieniem mu świadczenia. Obowiązek ten wynika z art. 41 ust. 7 pkt 2 updof.

Zakładamy, że w opisanym w pytaniu stanie faktycznym, emeryt oprócz bonu wakacyjnego o wartości 5.000 zł nie otrzymał w 2024 r. od byłego pracodawcy innych świadczeń, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 38 updof. W takiej sytuacji opodatkowaniu zryczałtowanym 10% podatkiem dochodowym podlega kwota 500 zł, tj. nadwyżka wartości świadczenia ponad limit zwolnienia od podatku (5.000 zł - 4.500 zł). W rezultacie zryczałtowany podatek dochodowy wynosi 50 zł (500 zł x 10%). Ponieważ świadczenie w postaci bonu wakacyjnego ma formę niepieniężną, to stosownie do art. 41 ust. 7 pkt 2 updof, podatnik (emeryt) powinien wpłacić płatnikowi kwotę zryczałtowanego podatku jeszcze przed wydaniem bonu.

Były pracodawca (jako płatnik) ma obowiązek:

• przekazać kwotę pobranego zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według jego siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby (art. 42 ust. 1 updof),
• do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym (a w razie wcześniejszego zaprzestania działalności - do dnia jej zaprzestania) przesłać do wspomnianego urzędu skarbowego deklarację PIT-8AR, w której wykaże pobrany zryczałtowany podatek dochodowy (art. 42 ust. 1a updof).

Przychodu opodatkowanego w formie ryczałtu oraz pobranego z tego tytułu podatku, podatnik (emeryt) nie uwzględnia w zeznaniu podatkowym (art. 45 ust. 3 updof).