Rezygnacja z ustalania przychodu w dacie otrzymania zaliczki na poczet dostaw towaru

W 2023 r. wspólnicy spółki cywilnej zaliczki otrzymane na poczet przyszłych dostaw towarów rozliczali podatkowo w miesiącu otrzymania tych zaliczek. W 2024 r. zrezygnowali z takiego sposobu ich rozliczania. Czy w 2024 r. finalizując transakcję sprzedaży towaru, na poczet której pobrali w 2023 r. zaliczkę i uwzględnili ją w przychodach podatkowych, będą musieli zaliczyć do przychodów jedynie kwotę będącą różnicą między całkowitą kwotą przychodu a kwotą zaliczki zarachowaną do przychodów w 2023 r.?

Wspólnicy spółki cywilnej finalizując w 2024 r. sprzedaż towaru, na poczet której pobrali w 2023 r. zaliczkę i zaliczyli ją do przychodów podatkowych, będą musieli w 2024 r. zaliczyć do przychodów kwotę będącą różnicą między całkowitą kwotą przychodu a kwotą zaliczki zarachowaną do przychodów w 2023 r.

Na podstawie art. 14 ust. 1j updof, w przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających zarejestrowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, za datę powstania przychodu podatnik może uznać dzień pobrania wpłaty. W przypadku wyboru takiego sposobu ustalania daty powstania przychodu podatnik jest obowiązany stosować go przez cały rok podatkowy. Podatnik informuje o tym wyborze w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lub ust. 1a pkt 2 updof, składanym za rok podatkowy, w którym stosował ten sposób.

Jeżeli zmarły przedsiębiorca w roku podatkowym, w którym zmarł, ustalał datę powstania przychodu w sposób, o którym mowa w art. 14 ust. 1j updof, przedsiębiorstwo w spadku jest obowiązane stosować ten sposób do końca tego roku podatkowego (art. 14 ust. 1ja updof).

Natomiast w przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki niebędącej osobą prawną wszyscy wspólnicy informują o wyborze wymienionego sposobu ustalania daty powstania przychodu.

Podany sposób powstawania przychodów z działalności gospodarczej stanowi wyjątek od ogólnej zasady obowiązującej w tej materii, zgodnie z którą przychód powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu:

• wystawienia faktury albo
• uregulowania należności (art. 14 ust. 1c updof).

Do przychodów tych generalnie nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (art. 14 ust. 3 pkt 1 updof).

Jak wspomnieliśmy na początku, podatnicy mają prawo ustalać datę powstania przychodów na zasadzie kasowej w przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Wówczas zaliczki na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, są przychodem podatkowym w dacie ich pobrania. Podatnik musi jednak przez cały rok podatkowy stosować taki sposób ustalania daty powstania przychodu. O dokonanym wyborze musi również poinformować organ podatkowy w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zaliczki w dacie ich wpłaty uznawał za przychód podatkowy. Jeśli taką metodę zamierza stosować dłużej niż przez rok, to stosowną informację powinien zamieszczać w zeznaniu co roku.

W analizowanym stanie faktycznym w 2023 r. wspólnicy spółki cywilnej zaliczki otrzymane na poczet przyszłych dostaw towarów rozliczali podatkowo w miesiącu otrzymania tych zaliczek. W tym roku zrezygnowali z takiego sposobu ich rozliczania.

W tej sytuacji przychód dotyczący transakcji, na poczet której otrzymali w zeszłym roku zaliczkę, a którą sfinalizują w tym roku, powstaje w dwóch momentach, tj. w dacie:

• otrzymania w 2023 r. zaliczki na poczet przyszłej dostawy,
• wydania towaru, wystawienia faktury albo otrzymania pozostałej kwoty należności, w zależności od tego, która z tych czynności wystąpi w 2024 r. najwcześniej.

W rezultacie w 2024 r. przychodem będzie różnica pomiędzy całkowitą wartością przychodu należnego z tytułu dokonanej transakcji a kwotą zaliczki zaliczoną do przychodów w 2023 r.