Zwrot nienależnie pobranych świadczeń gdy dochód nie przekracza 30.000 zł

Podatnik otrzymał z organu rentowego informację PIT-11A. Oprócz przychodów z emerytury w wysokości niepowodującej obowiązku pobrania zaliczek na podatek, organ ten wykazał kwotę zwróconych nienależnie pobranych świadczeń - do odliczenia od dochodu. Czy podatnik może kwotę tego zwrotu odliczyć w zeznaniu podatkowym?

Tak, kwotę zwróconych nienależnie pobranych świadczeń, której płatnik nie rozliczył na etapie zaliczek, podatnik może odliczyć od dochodu wykazanego w zeznaniu podatkowym.

Zwykle osoba, która pobrała świadczenie nienależnie, jest zobligowana do jego zwrotu. Zwrot pociąga za sobą określone skutki podatkowe, jeśli wartość świadczenia podlegała wcześniej opodatkowaniu. Na taką okoliczność w przepisach podatkowych przewidziano dwa tryby postępowania.

Generalnie rozliczenia dokonuje płatnik na zasadach określonych w art. 41b updof. Przepis ten stanowi, że jeżeli podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, przy ustalaniu wysokości podatku (zaliczek) płatnicy, o których mowa w art. 32, 33, 35 i 41 updof, odejmują od dochodu kwotę dokonanych zwrotów, łącznie z pobranym podatkiem (zaliczką). Przy czym tryb rozliczenia przewidziany w art. 41b updof ma zastosowanie, jeżeli podatnik dokonał zwrotu świadczenia w tym samym roku podatkowym, w którym je wypłacono. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 stycznia 2023 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.846.2022.1.KKA.

Obowiązek rozliczenia zwróconych nienależnie pobranych świadczeń został nałożony również na płatników będących organami rentowymi, z tym że w ich przypadku zasady dokonywania rozliczeń uregulowano odrębnie w art. 34 ust. 10 updof. Z przepisu tego wynika, że w przypadku gdy podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, m.in. emerytur i rent, otrzymanych bezpośrednio z tego organu, a obowiązek poboru zaliczek przez ten organ nadal trwa - organ rentowy odejmuje od dochodu kwoty zwrotów dokonanych w roku podatkowym przy ustalaniu wysokości zaliczek oraz w rocznym obliczeniu dochodu.

Gdy takiego rozliczenia (w całości lub części) nie dokona organ rentowy przy poborze zaliczek, wówczas informację o kwocie dokonanego zwrotu nieuwzględnionego przy poborze zaliczki, zamieszcza w informacji PIT-11A lub w rocznym obliczeniu podatku (PIT-40A). Wtedy podatnik może skorzystać z obniżki dochodu w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym dokonał zwrotu. Podstawę tego odliczenia stanowi art. 26 ust. 1 pkt 5 updof. Na jego mocy dochód podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej pomniejsza się o kwoty dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika. Jednocześnie art. 26 ust. 7h updof przewiduje, że jeżeli kwota omawianego odliczenia, przekracza kwotę dochodu, może być odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych.

W oparciu o okoliczności opisane w pytaniu można wnosić, że podatnik w 2023 r. dokonał zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, którego organ rentowy nie uwzględnił przy rozliczaniu zaliczek na podatek od wypłacanej emerytury. Zwrócona kwota została natomiast wykazana przez ten organ w PIT-11A (w poz. 51) jako podlegająca odliczeniu od dochodu. Oznacza to, że aby odzyskać podatek uiszczony od kwoty zwróconego świadczenia, zasadniczo podatnik powinien złożyć zeznanie (PIT-36 lub PIT-37) wraz z załącznikiem PIT/O, uwzględniając w rozliczeniu podatku kwotę do odliczenia wskazaną przez płatnika.

Zwracamy jednak uwagę, że o ile podatnik w 2023 r. osiągnął wyłącznie przychody z tytułu emerytury, to chociaż istnieje dochód, od którego może odliczyć część kwoty zwróconego nienależnie pobranego świadczenia, nie odzyska on kwoty zaliczek od nienależnie pobranego świadczenia, które zwrócił organowi rentowemu. Wyliczając bowiem podatek dochodowy za 2023 r. przy zastosowaniu obowiązującej skali podatkowej, dochody w wysokości do 30.000 zł nie powodują obowiązku zapłaty podatku. Tryb postępowania w tej sytuacji prezentuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14 września 2022 r., nr 0115-KDIT2.4011.449.2022.1.RS. Czytamy w niej: "Należy podkreślić, że zarówno art. 34 ust. 10, jak i art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy sytuacji, w której zwracane przez podatnika nienależnie pobrane świadczenia uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, dlatego też zwrot ten dokonywany w kwocie brutto, tj. łącznie z pobranymi zaliczkami na podatek dochodowy - gwarantuje odzyskanie przez podatnika kwoty tych zaliczek. (...).

W sytuacji gdy zastosowanie przepisu art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie niemożliwe - z uwagi na nieosiąganie dochodów podlegających opodatkowaniu - kwota podatku zapłaconego od świadczenia, które zostało zwrócone jako nienależne, staje się nadpłatą. W takim przypadku na podstawie art. 74a ustawy Ordynacja podatkowa może Pani złożyć wniosek do właściwego organu podatkowego o określenie nadpłaty, celem odzyskania nadpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych. Organ podatkowy realizując w takiej sytuacji ww. normę art. 74a Ordynacji podatkowej po złożeniu przez podatnika wniosku, wydaje decyzję określającą wysokość nadpłaty".