Udział osób współpracujących z przedsiębiorcą na podstawie umów B2B w firmowych imprezach integracyjnych

Z uzasadnienia

"Przedmiotem skargi jest wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacja indywidualna, w której na tle przedstawionego przez skarżącą stanu faktycznego wyrażono stanowisko, według którego, kosztami podatkowymi mogą być co do zasady tzw. »koszty pracownicze«, jednak tylko te, które wykazują związek z uzyskanym przychodem lub zachowaniem (zabezpieczeniem) źródła przychodów. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Mogą również obejmować wydatki ponoszone na rzecz pracowników w celu ich integracji, np. w postaci organizacji dla nich szkoleń czy spotkań integracyjnych. Są one bowiem związane z prowadzoną przez podatnika działalnością, mają na celu poprawę atmosfery w pracy, zintegrowanie pracowników z pracodawcą, co w konsekwencji wpłynie na zwiększenie efektywności ich pracy, a tym samym wpłynie pozytywnie na przychody, czy też zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Organ w zaskarżonej decyzji nie wyjaśnił natomiast czy do kosztów uzyskania przychodów w świetle art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. można zaliczyć wydatki ponoszone na spotkania integracyjne dotyczące współpracowników spółki. Organ stwierdził natomiast, że ponoszone przez skarżącą wydatki na spotkania integracyjne na rzecz współpracowników, tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy współpracy (tzw. B2B), nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów spółki ponieważ zostały wyłączone z kosztów podatkowych na mocy art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p., jako koszty reprezentacji.

Według przeciwnego stanowiska skarżącej, bezzasadne jest pozbawienie jej możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków na spotkania integracyjne tylko ze względu na to, że osoba wykonująca zlecenie na rzecz spółki i uczestnicząca w takich spotkaniach nie jest ze spółką związana stosunkiem pracy lecz umową cywilnoprawną. Skarżąca zaznaczyła, że korzyści wynikających ze zgranego zespołu oraz dobrej i sprawnej komunikacji w postaci poprawy efektywności pracy i realizacji zadań nie przyniesie jej organizowanie spotkań integracyjnych wyłącznie dla pracowników z pominięciem współpracowników. Istotne jest, aby w integracji brały udział wszystkie osoby wykonujące pracę/usługi na rzecz spółki. Ponadto spółka wyraziła przekonanie, że wydatki na spotkania integracyjne w części dotyczącej współpracowników nie stanowią tzw. wydatków reprezentacyjnych. W tym kontekście spółka wskazała, że głównym celem tych wydatków jest integracja współpracowników i pracowników w celu efektywnej realizacji zadań, a także wytworzenie więzi pomiędzy współpracownikami i pracownikami a spółką, co ma zapewnić ich lojalność i jest istotne w aspekcie prawidłowego wykonywania powierzanych zadań (ukierunkowanych na wykonywanie zleceń dla klientów zewnętrznych).

(...) Sąd uznał, że kluczowe znaczenie dla jej rozstrzygnięcia ma kwestia stopnia gospodarczego powiązania współpracowników ze skarżącą spółką, co ma z kolei istotne znaczenie dla oceny, czy udział współpracowników w opisanych we wniosku spotkaniach integracyjnych może przyczynić się do uzyskania przychodu albo zachowania lub zabezpieczenia jego źródła.

W tym kontekście Sąd rozstrzygający niniejszą sprawę zwrócił uwagę na istotne elementy stanu faktycznego przedstawionego przez skarżącą. Spółka wskazała we wniosku o wydanie interpretacji, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej korzysta z pracowników (osoby zatrudnione na podstawę umowy o pracę) jak i z pracy podwykonawców - osób wykonujących pracę na podstawie umowy współpracy, tzw. b2b (współpracownicy). Współpracownicy prowadzą własną działalność gospodarczą, są jednak stałym elementem całego zespołu spółki, uczestniczą w pracach i projektach realizowanych przez spółkę na podobnej zasadzie jak pracownicy. Jednocześnie współpracownicy nie stanowią klientów spółki. Zespoły, w ramach których wykonywane są projekty dla klientów spółki, składają się z osób pracujących w jednym biurze oraz z osób pracujących w ramach działalności gospodarczych m.in. poza biurem spółki (dalej jako: »zespoły«). Co do zasady zatem, nad danymi projektami pracują wspólnie zarówno pracownicy jak i współpracownicy. Z uwagi na powyższy model organizacji pracy osoby te nie mają czasami możliwości poznać się osobiście i zintegrować lub mają rzadki kontakt osobisty. Sprawne wykonywanie projektów wymaga zaś by osoby je wykonujące dobrze ze sobą współpracowały, co w praktyce sprowadza się do konieczności nawiązania koleżeńskiej relacji osobiście.

Jak wskazała dalej skarżąca, spółka organizuje spotkania integracyjne mające na celu integrację zatrudnionych osób, pracujących w zespołach pracowników oraz współpracowników. Spotkania integracyjne mają wpływać na wzmocnienie pozytywnych relacji pracowników/współpracowników, jak również zwiększać ich identyfikację ze spółką, motywację do wydajnej pracy i lojalność zespołu wobec spółki (a przez to zapewnić/utrzymać współpracę z najlepszymi pracownikami/współpracownikami). Wszystkie powyższe elementy przekładają się na podniesienie efektywności pracy i lepszą skuteczność w świadczeniu pracy, a to z kolei w konsekwencji wpływa na polepszenie wyników finansowych spółki.

W ocenie Sądu istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia tej sprawy, w tym dla zastosowania art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. ma okoliczność, że w ramach przyjętego w spółce modelu organizacji pracy, współpracownicy są stałym elementem całego zespołu spółki, uczestnicząc w projektach realizowanych przez spółkę na podobnej zasadzie jak pracownicy. Podkreślenia tutaj wymaga istotny fakt, że współpracownicy nie stanowią klientów spółki, a nad danymi projektami pracują wspólnie z pracownikami. (...)

Rację przyznać należy skarżącej, że organ dokonał arbitralnej wykładni art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., a jego stanowisko opiera się na podziale na pracowników i współpracowników. Taki wniosek skarżącej jest uzasadniony, gdy weźmie się pod uwagę, że organ na wstępie rozważań nawiązał do tzw. »kosztów pracowniczych«, wyraźnie dystansując się od innych prawnych form świadczenia pracy (usług) na rzecz przedsiębiorcy. Tymczasem sam rodzaj umowy łączącej skarżącą ze współpracownikami nie może być przesłanką wyłączającą zastosowanie tego przepisu. Na uwagę zasługuje tu akcentowana przez skarżącą okoliczność, że spotkania integracyjne mają wpływać na wzmocnienie pozytywnych relacji pracowników/współpracowników, jak również zwiększać ich identyfikację ze spółką, motywację do wydajnej pracy i lojalność wobec spółki, a przez to zapewnić/utrzymać współpracę z najlepszymi pracownikami/współpracownikami. Podkreślić także należy, że w kontekście przesłanek stosowania art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p w judykaturze zaakceptowano pogląd o gospodarczym powiązaniu z podmiotem gospodarczym także osób nie będących pracownikami, a uczestniczących w spotkaniach integracyjnych i szkoleniowych (np. partnerzy handlowi (...), zleceniobiorcy (...). Z kolei za zbyt odległy związek z prowadzeniem działalności gospodarczej uznano takich uczestników spotkań integracyjnych jak: byli pracownicy, członkowie rodzin pracowników, pracownicy agencji pracy tymczasowej czy współpracujący z przedsiębiorcą przedstawiciele społeczności lokalnej (...).

Sąd podzielił pogląd skarżącej, że w przedstawionych okolicznościach faktycznych organ dokonał zawężającej wykładni art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. w sytuacji, w której nie ma istotnego znaczenia forma umowy zawartej z daną osobą, ma natomiast znaczenie jednakowy cel wydatków, tj. nawiązanie i utrzymanie współpracy z najlepszymi współpracownikami oraz zwiększanie wydajności zespołu, a w konsekwencji osiągnięcie wyższych przychodów przez skarżącą.

W cenie Sądu, brak jednoznacznego stanowiska organu czy wydatki na spotkania integracyjne dla współpracowników mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, nie uzasadniało podjęcia dalszych rozważań odnośnie reprezentacyjnego charakteru tych wydatków. W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że w takiej sytuacji zbędne stają się rozważania dotyczące dalszej kwalifikacji konkretnego wydatku ze względu na dodatkowe kryteria wprowadzone w art. 16 ust. 1 (...). Skoro jednak organ poczynił w tym zakresie rozważania, które stały się również przedmiotem zarzutów zawartych w skardze, to Sąd zauważa, że współpracownicy skarżącej spółki nie są klientami spółki, co wynika wprost z przedstawionego przez skarżącą stanu faktycznego, którym organ i Sąd są związani. Fakt ten wyklucza możliwość przypisania przedmiotowym wydatkom reprezentacyjnego charakteru, co oznacza, że w opisanych okolicznościach art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. nie znajdzie zastosowania".

(wyrok WSA w Poznaniu z 21 kwietnia 2023 r., sygn. akt I SA/Po 114/23 - orzeczenie nieprawomocne)

Od redakcji

Orzecznictwo w rozpatrywanej kwestii nie jest jednolite. Przykładowo NSA w wyroku z 19 października 2022 r., sygn. akt II FSK 572/22 uznał, że skoro osoby współpracujące z przedsiębiorcą nie są jego pracownikami, to wydatki poniesione na imprezę integracyjną, w części odnoszącej się do tych osób, nie mogą zostać rozliczone w kosztach uzyskania przychodów. Mają one charakter reprezentacji.