Skala podatkowa

Stosowanie skali podatkowej

Do dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanie według skali podatkowej ma zastosowanie z mocy prawa. Bez znaczenia jest tu rodzaj i rozmiar tej działalności.

Podatnik rozpoczynający w 2024 r. działalność gospodarczą, który zamierza opodatkowywać osiągane z tego tytułu dochody według skali podatkowej, nie musi informować urzędu skarbowego o zamiarze stosowania tej formy opodatkowania.

Także podatnik kontynuujący w 2024 r. prowadzenie działalności gospodarczej, który w 2023 r. rozliczał się według skali podatkowej i w 2024 r. nadal chce stosować tę formę opodatkowania, nie musi składać do urzędu skarbowego żadnych zawiadomień, oświadczeń ani wniosków.

Jeżeli jednak podatnik w 2023 r. stosował inną niż skala podatkowa formę opodatkowania, to aby w 2024 r. przejść:

• z podatku liniowego na skalę podatkową - powinien złożyć do właściwego urzędu skarbowego na piśmie zawiadomienie o rezygnacji ze stosowania opodatkowania podatkiem liniowym - ma na to czas do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostanie osiągnięty pierwszy w 2024 r. przychód albo do końca 2024 r., jeżeli pierwszy przychód zostanie osiągnięty w grudniu 2024 r.,
• z ryczałtu ewidencjonowanego na skalę podatkową - powinien złożyć do właściwego urzędu skarbowego na piśmie oświadczenie o rezygnacji z ryczałtu ewidencjonowanego - obowiązany jest tego dokonać do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostanie osiągnięty pierwszy w 2024 r. przychód albo do końca 2024 r., jeżeli pierwszy przychód zostanie osiągnięty w grudniu 2024 r.,
• z karty podatkowej na skalę podatkową - do 22 stycznia 2024 r. (20 stycznia 2024 r. przypada w sobotę) powinien złożyć do właściwego urzędu skarbowego na piśmie zawiadomienie o rezygnacji z karty podatkowej.

Wspomniane oświadczenie oraz zawiadomienia podatnicy mogą złożyć na piśmie naczelnikowi urzędu skarbowego lub we wniosku o wpis do CEIDG.

Podstawa opodatkowania

U podatników rozliczających podatek według skali podatkowej podstawę opodatkowania stanowi dochód, czyli nadwyżka sumy przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Przychodami z działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po pomniejszeniu o wartość zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont oraz o podatek należny w przypadku podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Natomiast koszty uzyskania przychodów podatnicy ustalają w rzeczywistej wysokości, zaliczając do nich koszty poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wyłączonych z tej kategorii kosztów na podstawie art. 23 updof.

Przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatnik ma prawo odliczyć od dochodu straty poniesione z działalności gospodarczej w poprzednich latach podatkowych oraz wydatki z tytułów określonych w art. 26 updof.

Ustalenia podstawy opodatkowania u przedsiębiorcy dokonuje się na podstawie prowadzonej przez niego ewidencji księgowej, tj. podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych.

Ewidencja księgowa

Podstawowym obowiązkiem podatników stosujących opodatkowanie skalą podatkową jest prowadzenie ewidencji księgowej, tj. podatkowej księgi przychodów i rozchodów bądź ksiąg rachunkowych. Obowiązek prowadzenia tych ostatnich powstaje, jeżeli przychody z działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 updof, za 2023 r. wyniosły co najmniej 9.218.200 zł (2.000.000 euro x 4,6091 zł/euro).

Zaliczki na podatek

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy (art. 44 ust. 1 pkt 1 updof).

Podstawowym sposobem wywiązywania się z obowiązku wpłaty zaliczek na podatek jest wpłata zaliczek miesięcznych. Możliwe jest również opłacanie zaliczek kwartalnych. Przywilej ten mają podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej oraz mali podatnicy.

Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca (kwartału), w którym dochód osiągnięty od początku roku podatkowego lub odpowiednio od rozpoczęcia w danym roku działalności gospodarczej przekroczył kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz najniższej stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof. Zaliczkę za ten miesiąc (kwartał) stanowi podatek obliczony od tego dochodu według zasad określonych w art. 26 i art. 27 updof. Natomiast zaliczkę za dalsze miesiące (kwartały) ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku lub odpowiednio od rozpoczęcia w danym roku działalności gospodarczej a sumą zaliczek za poprzednie miesiące (kwartały). Tak wynika z art. 44 ust. 3 i 3g updof.

W 2024 r. będzie obowiązywała następująca skala podatkowa:

Zależnie od tego, czy zaliczki są opłacane w systemie miesięcznym czy kwartalnym, podlegają wpłacie do urzędu skarbowego w terminach:

• do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni lub do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka,
• do 20 stycznia następnego roku podatkowego - w przypadku zaliczki za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego (art. 44 ust. 6 updof).

Wpłaty miesięcznej (kwartalnej) zaliczki na podatek dokonuje się do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika.

Podatnik ustalający miesięczne (kwartalne) zaliczki na podatek może nie wpłacać zaliczki, jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekracza 1.000 zł. Jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku przekracza 1.000 zł, wpłacie podlega różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych od początku roku. Wynika to z art. 44 ust. 15 updof.

Podatnicy rozliczający się według skali podatkowej mają również możliwość opłacania miesięcznych zaliczek uproszczonych. Mogą z niej skorzystać przedsiębiorcy, którzy prowadzenie działalności gospodarczej rozpoczęli co najmniej dwa lata wcześniej. Z prawa do opłacania zaliczek uproszczonych ustawodawca wyłączył bowiem podatników, którzy rozpoczęli działalność gospodarczą w roku podatkowym albo w roku poprzedzającym rok podatkowy. Stąd przykładowo w 2024 r. z opłacania zaliczek w formie uproszczonej nie będą mogły skorzystać osoby, które podjęły działalność w 2023 r. oraz rozpoczną ją w 2024 r.