Ulga dla rodzin 4+

Przychody objęte ulgą

Stosowanie ulgi dla rodzin 4+, zwanej też ulgą dla rodzin wielodzietnych, reguluje art. 21 ust. 1 pkt 153 updof. Przepis ten zakłada, że wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł, który jest rodzicem, opiekunem prawnym lub rodzicem zastępczym co najmniej czworga dzieci. Zwolnieniem tym objęte są przychody osiągnięte:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
• z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 updof,
• z pozarolniczej działalności gospodarczej, które są opodatkowane według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub preferencyjną 5% stawką w ramach ulgi IP Box albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz
• z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku w ramach ulgi dla rodzin 4+ nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie ustawy o PIT, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 21 ust. 39 updof).

Wymogi dotyczące dzieci

Ustalając spełnienie warunku dotyczącego wychowywania co najmniej 4 dzieci, należy uwzględniać dzieci:

• małoletnie, bez względu na wysokość ich rocznych dochodów,
• pełnoletnie, otrzymujące zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną - bez względu na wysokość ich rocznych dochodów, oraz
• pełnoletnie do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Polsce oraz w innym państwie.

Skorzystanie z ulgi dla rodzin 4+ jest możliwe, jeżeli do dzieci nie mają zastosowania przepisy dotyczące podatku liniowego lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem przepisów dotyczących tzw. prywatnego najmu, w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów oraz zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń. Dzieci nie mogą również podlegać opodatkowaniu podatkiem tonażowym na zasadach określonych w ustawie o podatku tonażowym lub tzw. podatkiem okrętowym na zasadach określonych w ustawie o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z kolei w przypadku dzieci pełnoletnich do ukończenia 25 roku życia i uczących się istotne jest, by w roku podatkowym nie uzyskały dochodów (z wyjątkiem renty rodzinnej) opodatkowanych według skali podatkowej lub na zasadach określonych w art. 30b updof (tj. 19% podatkiem m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów/akcji lub pochodnych instrumentów finansowych) lub przychodów zwolnionych od podatku w ramach tzw. ulgi dla młodych (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof) czy ulgi na powrót (art. 21 ust. 1 pkt 152 updof), w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Od 1 marca 2023 r. renta socjalna wynosi 1.588,44 zł, a więc aktualnie jej dwunastokrotność to kwota 19.061,28 zł; kwota ta wyznacza zatem obecnie limit zarobków pełnoletniego dziecka w celu skorzystania m.in. z ulgi dla rodzin 4+.

Przy ustalaniu prawa do ulgi dla rodzin wielodzietnych nie bierze się pod uwagę dzieci, które na mocy orzeczenia sądu przebywały w roku podatkowym w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (art. 21 ust. 45 updof).

Wymogi formalne

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik korzystający z ulgi dla rodzin 4+:

• wyłącznie w zakresie przychodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, innych niż z pozarolniczej działalności gospodarczej, składa w terminie określonym na złożenie zeznania podatkowego informację PIT-DZ zawierającą dane o liczbie dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci;
• w zakresie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub zgodnie z przepisami ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, w złożonym zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym korzystał ze zwolnienia, informuje o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imionach, nazwiskach oraz datach urodzenia dzieci (art. 21 ust. 46 updof).

Podatnik nie składa wspomnianych informacji, jeżeli w zeznaniu złożonym za rok podatkowy, w którym korzystał z tej ulgi, poinformował o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów - o imionach, nazwiskach oraz datach urodzenia dzieci (art. 21 ust. 48 updof).

Ponadto, na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do zwolnienia w ramach ulgi dla rodzin 4+, w tym:

1) odpis aktu urodzenia dziecka,

2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,

3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,

4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły (art. 21 ust. 47 updof).