Warunki stosowania ulgi dla młodych

Niektóre przychody osób do ukończenia przez nie 26. roku życia mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania. Jest to tak zwana ulga dla młodych, nazywana też zerowym PIT. O możliwości zastosowania tej preferencji podatkowej decyduje nie tylko wiek zarobkującego, lecz także kilka innych czynników.

Beneficjenci ulgi

O możliwości zastosowania zwolnienia decyduje wiek podatnika w momencie uzyskania przychodu. Nie ma tu zatem znaczenia jego wiek w chwili zawarcia umowy czy też wykonywania pracy, za którą należne jest przysługujące mu wynagrodzenie. To z kolei oznacza, że jeżeli podatnik kończy 26 lat w danym miesiącu roku podatkowego, wówczas zwolnienie to ma zastosowanie jeszcze w tym miesiącu, ale wyłącznie do przychodów otrzymanych nie później niż w dniu urodzin. Przychody uzyskane po tej dacie podlegają opodatkowaniu również wtedy, gdy są należne za okres sprzed dnia 26. urodzin. Fiskus stoi na stanowisku, że w sytuacji gdy dzień 26. urodzin przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, to nie powoduje to przesunięcia terminu obowiązywania zwolnienia na następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy (przykład 1).

Co równie ważne omawiane zwolnienie można stosować także do obcokrajowców, do ukończenia przez nich 26. roku życia, jeżeli złożyli płatnikowi oświadczenia o posiadaniu w Polsce centrum interesów życiowych (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 19 listopada 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.389.2019.1.MM).

Zwolnienie dla skali podatkowej

Wszystkie rodzaje przychodów, do których analizowane zwolnienie podatkowe ma zastosowanie, ustawodawca wymienił z nazwy w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof. W przepisie tym wskazał, że są to przychody tylko ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o pdof), przychody z umów zlecenia (art. 13 pkt 8 ustawy o pdof), przychody z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej, o której mowa w przepisach ustawy o praktykach absolwenckich, oraz przychody z tytułu odbywania stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082).

Powyższe oznacza, że uzyskane przez osobę uprawnioną z racji wieku do korzystania z omawianego zwolnienia przychody opodatkowane według skali podatkowej, ale z innych niż wskazane tytuły, w tym przykładowo z umowy o dzieło (przykład 2), z praw autorskich, działalności gospodarczej, najmu, kontraktu menedżerskiego czy zasiłków z ubezpieczenia społecznego, nie korzystają z tej preferencji. Jednocześnie nie mają wpływu na wysokość kwot przychodów podlegających zwolnieniu w ramach tej ulgi.

Płatnicy pdof stosują osobom uprawnionym ulgę dla młodych z urzędu. Jedynie wówczas, gdy taka osoba złoży płatnikowi pisemny wniosek o jej niestosowanie, płatnik pobiera zaliczki na pdof na zasadach ogólnych przewidzianych dla tej kategorii dochodów, najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał ten wniosek.

Istotne jest to, że ulgę tę można stosować do przychodów objętych zwolnieniem osiąganych zarówno w Polsce, jak i za granicą. Na podstawie art. 21 ust. 39 ustawy o pdof, przy obliczaniu kwoty przychodów nią objętych nie są przy tym brane pod uwagę przychody uzyskane za granicą, które są zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Zwolnienie nie dla ryczałtu

Zerowy PIT nie może być stosowany u osób, które nie ukończyły 26 lat do przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Dlatego nie ma ono zastosowania np. do przychodów z umów zlecenia:

• uzyskanych na terytorium Polski przez osobę podlegającą ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli nierezydenta, które opodatkowane są 20% ryczałtem (art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof),
• nieprzekraczających 200 zł opodatkowanych 17% ryczałtem (art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof).

Limit zwolnienia i jego przekroczenie

Kwotę rocznego limitu omawianego zwolnienia ustawodawca wyznaczył na 85.528 zł. Ponieważ jest to limit przysługujący danemu podatnikowi, to przysługuje mu on niezależnie od tego, czy w rocznym PIT rozlicza się indywidualnie czy wspólnie z małżonkiem. Gdy przychody podatnika są niższe od limitu, niewykorzystana jego część z danego roku przepada. Podatnik nie może o nią zwiększyć limitu przysługującego mu w kolejnym roku podatkowym. Przepisy nie przewidują również, aby niewykorzystana część limitu podatnika uwzględniona została przez jego małżonka na potrzeby ustalenia kwoty przysługującego mu zwolnienia.

Gdy przychody osoby korzystającej z ulgi dla młodych przekroczą w ciągu roku podatkowego u danego płatnika limit kwotowy tego zwolnienia, a osoba uprawniona do ulgi nie złożyła mu wcześniej wniosku o jej niestosowanie, to płatnik powinien obliczyć i pobrać zaliczkę na pdof już za ten miesiąc, w którym nastąpiło to przekroczenie.

Przekroczenie limitu w praktyce najczęściej będzie miało miejsce w odniesieniu do przychodów ze stosunku pracy oraz zlecenia. Przy obliczaniu zaliczki na podatek po przekroczeniu limitu przez pracownika uprawnionego do zwolnienia płatnik powinien zastosować 17% stawkę podatku. Przychodów objętych omawianą ulgą nie wlicza się bowiem do podstawy obliczenia zaliczki na pdof, jak również nie uwzględnia się ich w uzyskanych przez pracownika od początku roku dochodach opodatkowanych, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy o pdof.

W konsekwencji płatnik pdof, obliczając po przekroczeniu limitu zwolnienia zaliczkę na podatek od wynagrodzenia pracownika, który ze zwolnienia tego korzystał, w pierwszej kolejności powinien zastosować najniższą stawkę podatku, tj. 17% (przykład 3). Stawkę 32% należy przyjąć dopiero wówczas, gdy podlegający opodatkowaniu dochód pracownika (liczony od początku roku) przekroczy kwotę 85.528 zł.

Jeżeli chodzi o obliczanie zaliczki na pdof od przychodu z umowy zlecenia zawartej z osobą uprawnioną do ulgi dla młodych, to po przekroczeniu limitu omawianego zwolnienia zleceniodawca, jako płatnik, do należności wypłacanych jej ze zlecenia obligatoryjnie stosuje najniższą stawkę podatku określoną w skali podatkowej, czyli 17%. Jej wysokości nie może sam zmienić, nawet gdy dochody zleceniobiorcy przekroczą kwotę 85.528 zł. Prawo do zastosowania 32% stawki podatku zyskuje dopiero w sytuacji, gdy zleceniobiorca sam złoży mu wniosek w tym zakresie (art. 41a ustawy o pdof).