Opodatkowanie spółek komandytowych w 2021 r.

Od 1 stycznia lub 1 maja 2021 r. w wyniku nowelizacji ustawy o pdop (Dz. U. z 2020 r. poz. 2123)- w zależności od wyboru dokonanego przez wspólników - spółki komandytowe stały bądź staną się podatnikami pdop. U wspólników przychody uzyskiwane w ramach tej spółki nie będą już rozliczane w ramach działalności gospodarczej.

Optymalizacja na celowniku fiskusa

To nowe rozwiązanie legislacyjne ma na celu powstrzymanie takich działań podatników, których głównym motorem jest wykreowanie korzystniejszej sytuacji podatkowej, m.in. poprzez wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej.

Na celowniku znalazły się więc przede wszystkim spółki komandytowe zakładane przez udziałowców spółek kapitałowych (przede wszystkim spółek z o.o.), którzy komplementariuszami z minimalnym prawem do udziału w zyskach, czynili te spółki kapitałowe. To właśnie znaczący wzrost zainteresowania tą formą działalności zaowocował pomysłem zwiększenia obciążeń podatkowych. I z tego też powodu spółki komandytowe zostały opodatkowane analogicznie, jak spółki kapitałowe i spółki komandytowo-akcyjne, tj. według stawki 19% lub 9%.

Opodatkowanie wspólników

Osoby fizyczne, będące wspólnikami spółek komandytowych do końca 2020 r. płaciły podatek dochodowy według stawki liniowej - 19% albo stosowały skalę podatkową (17% i 32%). Spółki kapitałowe, pełniące w spółkach komandytowych na ogół rolę komplementariusza, płaciły z kolei z tytułu dochodów osiąganych w ramach tej spółki podatek dochodowy według stawki 19% lub 9%.

Od 2021 r. przychody uzyskiwane z udziału w zyskach spółki komandytowej, zarówno przez osoby prawne, jak i fizyczne, podlegają opodatkowaniu analogicznie jak przychody z udziału w zyskach osób prawnych, tzn. zryczałtowanym 19% podatkiem od dywidend. Jednak rzeczywiste obciążenia fiskalne wspólników będą mogły być niższe, a w niektórych przypadkach podatek nie wystąpi.

Dla ograniczenia obciążeń podatkowych komandytariuszy wprowadzono zwolnienie od podatku (art. 21 ust. 1 pkt 51a ustawy o pdof i art. 22 ust. 4e ustawy o pdop). Dotyczy ono kwoty stanowiącej 50% przychodów uzyskanych przez komandytariusza z tytułu udziału w zyskach spółki komandytowej, nie więcej jednak niż 60.000 zł w roku podatkowym. Jeżeli podatnik jest komandytariuszem w kilku spółkach, zwolnienie dotyczy przychodu z zysków w każdej z nich. Jednocześnie ustawodawca ograniczył możliwość korzystania z tego zwolnienia, jeżeli powiązania pomiędzy komandytariuszem a spółką lub sposób kierowania nią dają prawo do przyjęcia, że celem jej powstania jest optymalizacja podatkowa. Zgodnie z dodanym art. 21 ust. 40 ustawy o pdof i art. 22 ust. 4f ustawy o pdop, preferencja zostaje wyłączona, gdy komandytariusz:

• posiada co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce kapitałowej będącej komplementariuszem danej spółki komandytowej lub
• jest członkiem zarządu spółki kapitałowej będącej komplementariuszem w spółce komadytowej lub spółki posiadającej co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce będącej komplementariuszem lub
• jest podmiotem powiązanym z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki posiadającej co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce kapitałowej będącej komplementariuszem w spółce komandytowej.

Do komplementariuszy spółek komandytowych mają zastosowanie obowiązujące już, a dotyczące spółek komandytowo-akcyjnych, przepisy art. 30a ust. 6a-6e ustawy o pdof oraz art. 22 ust. 1a-1e ustawy o pdop. Umożliwiają one komplementariuszowi pomniejszenie podatku z tytułu udziału w zyskach spółki komandytowej o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku tej spółki i podatku należnego od dochodu tej spółki, przy czym kwota odliczenia nie może przekroczyć kwoty obliczonego podatku. Innymi słowy podatek komplementariusza będzie niższy o kwotę podatku zapłaconą przez spółkę proporcjonalnie do zysku komplementariusza.

Rozliczenie straty

W ustawach o podatku dochodowym znajdą się też szczególne zasady rozliczania straty poniesionej w ramach spółki komandytowej przed dniem, gdy spółka ta nabyła status podatnika pdop.

I tak, komplementariusz, będący podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, będzie mógł obniżyć przychód z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych o nieodliczoną stratę w takiej części, w jakiej pozostawały przychody takiego podatnika z udziału w spółce komandytowej w poszczególnych latach podatkowych w ogólnej kwocie jego przychodów, o ile strata ta nie może zostać odliczona zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o pdop, ze źródła przychodów, z którego została poniesiona.

Z kolei komplementariusz będący osobą fizyczną, który przed dniem 1 stycznia 2021 r. poniósł stratę z działalności gospodarczej, będzie mógł obniżyć przychód z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych o nieodliczoną przed tym dniem stratę w takiej części, w jakiej pozostawały przychody takiego podatnika z udziału w spółce komandytowej w poszczególnych latach podatkowych w ogólnej kwocie przychodów z działalności gospodarczej - o ile strata nie może zostać odliczona zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 9 ust. 3 ustawy o pdof lub art. 11 ustawy o podatku zryczałtowanym ze źródła przychodów, z którego została poniesiona.