Indywidualny rachunek podatkowy

Obecnie podatnik swoje zobowiązania reguluje na rachunki bankowe właściwych urzędów skarbowych. Rachunki te odrębne są dla każdego rodzaju podatku. Zatem regulując zobowiązania za dwa rodzaje podatków: np. podatku od towarów i usług (VAT) i podatku dochodowego (PIT lub CIT) podatnik zobowiązany jest do wykonania dwóch przelewów na osobne rachunki bankowe właściwego urzędu, któremu podlega.

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2020 r. art. 61b § 1 Ordynacji podatkowej wpłata podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług oraz niepodatkowych należności budżetowych będzie dokonywana na rachunek urzędu skarbowego przy użyciu indywidualnego rachunku podatkowego identyfikującego podatnika lub płatnika (indywidualny rachunek podatkowy).

Zatem od 1 stycznia 2020 r. każdy podatnik zobowiązany będzie wpłacać zobowiązania podatkowe (w tym podatek od towarów i usług) na przypisany mu indywidualny rachunek podatkowy, tzw. mikrorachunek podatkowy. Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów: "(...) dotychczasowe rachunki urzędów skarbowych do wpłat PIT, CIT i VAT będą aktywne do 31 grudnia 2019 r., po tym terminie wpłat należy dokonywać na mikrorachunek podatkowy. (...) Podatki inne niż PIT, CIT i VAT, wpłacisz na dotychczasowych zasadach, czyli na rachunki podatkowe urzędów skarbowych, zgodnie z obwieszczeniem ws. wykazu rachunków bankowych urzędów skarbowych (będzie opublikowane w grudniu). Znajdziesz tam również szczegółowe objaśnienia, na który rachunek wpłacić poszczególne podatki (podkreślenie redakcji). (...)"

» Sprawdzanie i struktura mikrorachunku podatkowego

Numer indywidualnego rachunku podatkowego identyfikującego podatnika/płatnika, za pomocą którego od 1 stycznia 2020 r. należy dokonywać wpłat podatków PIT, CIT i VAT można sprawdzić już teraz, a informację taką wydrukować. Numer indywidualnego rachunku podatkowego podatnik/płatnik może uzyskać:

1) w dowolnym urzędzie skarbowym lub

2) korzystając z generatora mikrorachunku podatkowego udostępnionego przez MF na stronie internetowej https://www.podatki.gov.pl/generator-mikrorachunku-podatkowego/ wprowadzając nw. dane:

• PESEL (w przypadku osoby fizycznej) lub
   
• NIP (w przypadku organizacji).

Przy czym w uzasadnieniu do ustawy nowelizującej czytamy: "(...) Identyfikacja podatnika lub płatnika w sposób jednoznaczny jest możliwa jedynie po identyfikatorze podatkowym, tj. w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług jest to numer PESEL, a w przypadku pozostałych podmiotów - NIP, stąd konieczność użycia wskazanych numerów w strukturze indywidualnego rachunku podatkowego. (...) indywidualny rachunek podatkowy będzie wykorzystywany wyłącznie do dokonywania wpłat i identyfikacji podmiotu na poziomie urzędu skarbowego. (...) nie będzie zawierał historii wpłat podatników. Zwroty nadpłat nie będą dokonywane na indywidualne rachunki podatkowe, lecz tak jak dotychczas na rachunki bankowe zgłoszone przez podmiot. (...)"

Struktura indywidualnego rachunku podatkowego (tzw. mikrorachunku podatkowego) - zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie internetowej MF (https://www.podatki.gov.pl/mikrorachunek-podatkowy/) - jest zgodna ze standardem numeru rachunku bankowego, czyli zawiera 26 znaków, tj:

LK10100071222YXXXXXXXXXXXX

które oznaczają:

Uwaga

Mikrorachunek podatkowy musi zawierać cyfry 10100071222 oraz identyfikator podatkowy.

Ponadto w praktyce zdarzają się sytuacje, że osoby fizyczne posługują się zarówno numerem PESEL, jak i NIP (z uwagi na prowadzenie działalności gospodarczej i zatrudnienie na podstawie umowy o pracę). W takich przypadkach podatnicy mogą mieć wątpliwości czy powinni korzystać z dwóch mikrorachunków. W tym zakresie Ministerstwo Finansów w wyjaśnieniach zamieszczonych na stronie internetowej (https://www.podatki.gov.pl/mikrorachunek-podatkowy/pytania-i-odpowiedzi/ udzieliło informacji, że: "(...) Powinieneś używać mikrorachunku podatkowego, który zawiera PESEL, bez względu na to, że prowadzisz działalność gospodarczą. Jeśli jednak zdarzy się, że zrobisz wpłatę na mikrorachunek z NIP, to zostanie ona zaksięgowana w sposób prawidłowy. Kluczowa w tym przypadku jest prawidłowa identyfikacja wpłacającego. (...)"

» Korzyści z wprowadzenia mikrorachunków podatkowych

Regulując zobowiązania podatkowe za pomocą tzw. mikrorachunku podatkowego podatnik/płatnik:

• w wygodny i prosty sposób zapłaci zobowiązania w podatku PIT, CIT i VAT na jeden, stały, indywidualny mikrorachunek podatkowy - nie będzie zmuszony już wybierać oddzielnych rachunków dla każdego rodzaju rachunku,
   
• ma możliwość szybkiego sprawdzenia numeru mikrorachunku podatkowego w każdym miejscu i czasie,
   
• posługiwać się będzie tym samym mikrorachunkiem podatkowym (nawet jeżeli się przeprowadzi lub zmieni siedzibę firmy),
   
• nie będzie już szukać obowiązujących numerów rachunków urzędów skarbowych oraz ograniczy liczbę omyłkowych przelewów na niewłaściwe konto,
   
• szybciej otrzyma potrzebne zaświadczenia, np. o niezaleganiu w podatkach PIT, CIT lub VAT.

Ponadto zgodnie z wyjaśnieniami MF (https://www.podatki.gov.pl/mikrorachunek-podatkowy/pytania-i-odpowiedzi/): "(...) istnieje możliwość zapłaty podatku za podatnika, czyli na jego mikrorachunek podatkowy. Mogą to zrobić:

• członkowie najbliższej rodziny: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha - bez ograniczeń kwotowych;
   
• aktualny właściciel przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, w sytuacji, gdy podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową bądź zastawem skarbowym;
   
• każda osoba trzecia, jeśli kwota podatku nie przekracza 1.000 zł, a treść dowodu wpłaty nie budzi wątpliwości co do jej przeznaczenia.

Podatek, którego wysokość przekracza 1.000 zł, może zostać zapłacony jedynie przez podatnika lub członka jego najbliższej rodziny. W przeciwnym razie wpłata nie spowoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego. (...)"

» Pomyłki w płatnościach oraz zapłata zobowiązań z tytułu korekt deklaracji VAT

Podatnik, który dokona przelewu należności na nieprawidłowy numer mikrorachunku podatkowego (tj. z niewłaściwym identyfikatorem podatkowym):

• może osobiście się zgłosić do właściwego urzędu skarbowego z potwierdzeniem przelewu w celu wyjaśnienia błędnej wpłaty,
   
• zostanie wezwany przez urząd skarbowy, jeżeli np. nie będzie innego podatnika o wskazanym identyfikatorze podatkowym.

Powyższe zostało potwierdzone przez MF, które dodatkowo wyjaśniło, że: "(...) Może się również zdarzyć, że wpłata zostanie automatycznie zaksięgowana na koncie innego podatnika (podany w mikrorachunku identyfikator będzie należał do innego podatnika). Ty natomiast dostaniesz upomnienie, że zalegasz z podatkiem. W takim przypadku przyjdź do urzędu skarbowego z potwierdzeniem zapłaty, a sprawa w szybki sposób zostanie wyjaśniona. Pracownik urzędu skarbowego będzie mieć podgląd do danych zawartych w poleceniu przelewu. (...)"

Ponadto, jak wspomniano wyżej od 1 stycznia 2020 r. wpłata m.in. podatku od towarów i usług będzie dokonywana na rachunek urzędu skarbowego przy użyciu indywidualnego rachunku podatkowego identyfikującego podatnika lub płatnika (indywidualny rachunek podatkowy). Powyższe dotyczyć będzie również należności dotyczących zobowiązań podatkowych z lat ubiegłych, np. z tytułu złożenia korekty deklaracji VAT-7 za lipiec 2019 r. W takich przypadkach podatnik w tytule przelewu zaznaczy, że płatność dotyczy zobowiązania, które wynika z korekty deklaracji.