Pokrywanie przez zleceniodawcę kosztów procedur legalizacji pobytu i pracy zleceniobiorców będących cudzoziemcami

Z uzasadnienia

"Spór w rozpoznawanej sprawie dotyczy dwóch kwestii tj. uznania, czy wartość zapewnianych zleceniobiorcom nieodpłatnie noclegów stanowi ich przychód z umowy zlecenia, oraz tego, czy pokrywanie przez Spółkę kosztów procedur legalizacji pobytu zleceniobiorców (obcokrajowców) oraz kosztów procedur legalizacji pracy zleceniobiorców (obcokrajowców) stanowi nieodpłatne świadczenie i powoduje powstanie po stronie zleceniobiorców przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia? (...)

Odnosząc się do drugiej kwestii związanej z kosztami legalizacji pobytu cudzoziemców Sąd uznał, że zasadne jest stanowisko Skarżącej, że wydatki związane z kosztami legalizacji pobytu na terytorium Polski są świadczeniami poniesionymi w interesie ekonomicznym zleceniodawcy, bo to jemu przynoszą konkretną i wymierną korzyść w postaci pozyskania, np. specjalisty, posiadającego ekspertyzę oraz doświadczenie. Legalizacja pracy zleceniobiorcy w postaci uzyskania pozwolenia na pracę stanowi warunek legalizacji jego pobytu (w postaci wizy z prawem do pracy, zezwolenia na pobyt czasowy). W kontekście interesu prawnego i obowiązków formalnoprawnych zleceniodawcy w zakresie uzyskiwania zezwolenia na pracę, należy zwrócić uwagę, że obowiązek wystąpienia o zezwolenie ciąży w istocie na pracodawcy (zleceniodawcy), a nie na pracowniku (zleceniobiorcy). (...) W przypadku pierwszego zatrudnienia, procedura legalizacji zatrudnienia i pobytu w Polsce będzie przebiegała dwuetapowo, tj.: przyszły zleceniodawca (pracodawca) występuje w Polsce z wnioskiem o zezwolenie na pracę, cudzoziemiec przed przyjazdem na podstawie uzyskanego zezwolenia na pracę uzyskuje zaś polską wizę z prawem do pracy w polskim konsulacie. W zakresie legalizacji pobytu pracownika/zleceniobiorcy, zostały nałożone na pracodawcę/zleceniodawcę określone obowiązki, a zatem należy również zwrócić uwagę na niewątpliwy interes prawny Spółki wynikający z dopełnienia obowiązków legalizacyjnych przez zleceniobiorcę (w szczególności zaś w kontekście potencjalnych konsekwencji niedopełnienia tego obowiązku). Polskie ustawodawstwo przewiduje kilka możliwości zalegalizowania pobytu na terytorium Polski obcokrajowców (wiza krajowa, wiza Schengen, zezwolenie na pobyt czasowy). Stroną w postępowaniu o uzyskanie wizy czy wydanie pozwolenia na pobyt czasowy (i na tej podstawie karty czasowego pobytu) jest sam cudzoziemiec, jednak to pracodawca (w przedmiotowej sprawie - zleceniodawca) jest podmiotem obarczonym odpowiedzialnością za ewentualne braki w dopełnieniu obowiązków legalizacyjnych przez pracownika. Ustawa z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (...) nakłada obowiązki na podmioty powierzające pracę cudzoziemcom oraz wprowadza sankcje w przypadku niewypełnienia powyższych wymogów (sankcje dla podmiotów powierzających wykonywanie pracy cudzoziemcom przebywającym w Polsce bez ważnego dokumentu potwierdzającego prawo pobytu na terytorium Polski). Z ustawy tej wynika obowiązek uzyskania od cudzoziemca przez pracodawcę/zleceniodawcę, który powierza pracę cudzoziemcowi, ważnego dokumentu uprawniającego go do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (przykładowo: wiza, zezwolenie na pobyt czasowy). Dokument ten musi być uzyskany przed zatrudnieniem cudzoziemca. Jednocześnie pracodawca/zleceniodawca jest zobowiązany do przechowywania kopii ww. dokumentów przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca. Sankcje za powierzenie pracy cudzoziemcom przebywającym nielegalnie na terytorium Polski obejmują grzywnę lub karę pozbawienia wolności, a skazanie za powyższe przestępstwa może dodatkowo spowodować orzeczenie dla Spółki zakazu dostępu do środków pochodzących z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, obowiązek zwrotu na rzecz Skarbu Państwa środków pochodzących z wymienionych funduszy, wykluczenie z postępowań o udzielenie zamówień publicznych przez okres 1 roku, a ponadto, wszelkie wypłaty, świadczenia i inne należności, które zakład pracy wypłacił cudzoziemcowi nieposiadającemu ważnego dokumentu pobytowego, nie są uważane za koszty uzyskania przychodów dla pracodawcy.

(...) Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należy stwierdzić, że pokrywając koszty legalizacji pobytu zagranicznego zleceniobiorcy, Spółka realizuje bezpośrednio także własny interes prawny, gdyż dopełnienie obowiązków w zakresie posiadania dokumentacji dotyczącej legalizacji pobytu stanowi formalnoprawny obowiązek podmiotu powierzającego wykonywania pracy na terytorium Polski, pod groźbą wskazanych wyżej sankcji. Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że ponoszenie przez Spółkę kosztów legalizacji pracy zleceniobiorcy oraz kosztów legalizacji jego pobytu w Polsce nie może stanowić, w świetle ww. wyroku TK (z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 - przyp. red.), przychodu podatkowego pracownika w myśl przepisów art. 12 u.p.d.o.f.".

(wyrok WSA w Warszawie z 30 maja 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 2101/18 - orzeczenie nieprawomocne)