Podatkowe rozliczenie umowy o zarządzanie zawartej z członkami zarządu

Z uzasadnienia

"Istotą sporu jest w sprawie ocena charakteru wynagrodzeń otrzymywanych przez członków zarządu skarżącej na podstawie umów o zarządzanie. Nie jest przy tym między stronami sporne, że są to przychody z działalności wykonywanej osobiście i że Skarżącą obciążają z tego tytułu obowiązki płatnika. (...)

Na wstępie należy zauważyć, iż - co do zasady - członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą pełnić swoje funkcje na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, ewentualnie bez stosunku zatrudnienia pracowniczego czy też niepracowniczego (uchwała SN z dnia 4 października 1994 r., sygn. I PZP 42/94, OSP 1995, nr 10, poz. 214 z glosą A. Nowaka, oraz Z. Kubot: Status pracowniczy członków zarządu spółek kapitałowych, PiZS 1993, nr 3, s. 35). Aktualne pozostaje wyrażone w przedwojennej literaturze i judykaturze zapatrywanie, że stosunek prawny między spółką a członkiem zarządu, sprawującym swe funkcje na mocy dokonanego przez spółkę wyboru lub powołania, a nie na mocy specjalnej umowy, określającej jego prawną kwalifikację, nie zawiera w sobie znamion zależności służbowej, toteż nie może być kwalifikowany jako stosunek pracy lub stosunek służbowy, oraz że decydujące znaczenie dla określenia istoty dochodu z uposażeń służbowych ma istnienie bądź umowy o pracę, bądź stosunku służbowego (por. wyrok Najwyższego Trybunału Administracyjnego z dnia 13 kwietnia 1934 r. L. rej. 5654-5655/30, »Orzecznictwo podatkowe NTA i SN 1924-1934«, Warszawa 1935, Wyd. Księgarni F. Hoesicka). Także obecnie w literaturze przedmiotu zwrócono uwagę na to, iż źródłem przychodów członków zarządu spółki może być nie tylko stosunek powołania przez spółkę, lecz także odrębna umowa o świadczenie usług, np. umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem spółki. Wówczas to »zarządcy« spółki nie pobierają wynagrodzenia wyłącznie z tytułu pełnionych funkcji, lecz na podstawie umowy o zarządzanie lub innej umowy o podobnym charakterze.

Wybór tego, w jakiej formie prawnej członek zarządu wykonuje czynności wykonawczo-zarządzające, jest pozostawiony wyłącznie spółce. Do przychodów z działalności wykonywanej osobiście przez członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 13 pkt 7 ustawy o PIT) należy zaliczyć wynagrodzenie otrzymywane w związku z pełnieniem tej funkcji na podstawie samego tylko aktu powołania (art. 201 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (...), tj. bez nawiązania odrębnego stosunku zatrudnienia (pracowniczego lub niepracowniczego). Jak wynika z art. 203¹ ksh uchwała o powołaniu może »(...) ustalać zasady wynagradzania członków zarządu, w szczególności maksymalną wysokość wynagrodzenia, przyznawania członkom zarządu prawa do świadczeń dodatkowych lub maksymalną wartość takich świadczeń. Wynagrodzenie członków zarządu zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innej umowy określa organ albo osoba powołana uchwałą zgromadzenia wspólników do zawarcia umowy z członkiem zarządu.« A więc sam Kodeks Spółek Handlowych wyraźnie odróżnia sytuację gdy podstawą otrzymania wynagrodzenia jest sama uchwała o powołaniu. W pozostałych sytuacjach natomiast przychody członków zarządu - w zależności od źródła - mogą być kwalifikowane bądź jako pochodzące ze stosunku służbowego lub stosunku pracy (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy), bądź jako wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia (art. 13 pkt 8 ustawy), bądź jako wynagrodzenia z tytułu kontraktu menadżerskiego (art. 13 pkt 9 ustawy). Nie można przy tym wykluczyć takiej sytuacji, w której - w zależności od unormowań przyjętych w prawie wewnętrznym spółki - członek zarządu spółki, w związku z pełnioną funkcją, będzie uzyskiwał przychody z różnych źródeł. Kodeks spółek handlowych odróżnia np. reprezentowanie spółki (art. 204 i 205 ksh.) od prowadzenia spraw spółki, to jest dokonywania czynności należących do normalnego biegu spraw spółki (art. 208 ksh). Do zakresu pojęciowego »prowadzenia spraw spółki« wchodzi dokonywanie wszelkich czynności prawnych i faktycznych zmierzających do realizacji celu spółki (przedmiotu przedsiębiorstwa) oraz podejmowanie działań nadzwyczajnych, kiedy istotne jest podejmowanie decyzji. »Reprezentacja« natomiast polega na dokonywaniu czynności prawnych w imieniu spółki w zakresie wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (A. Szajkowski: Prawo spółek handlowych, wyd. 2, Wyd. C.H. Beck, s. 289-291).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że z opisu stanu faktycznego jednoznacznie wynikało, że pytanie dotyczy wynagrodzeń otrzymywanych na podstawie kontraktów menadżerskich. Podstawą wypłaty wynagrodzenia nie była natomiast uchwała o powołaniu. Wobec tego wynagrodzenia te należy zaliczyć do art. 13 pkt 9 ustawy o PIT".

(wyrok WSA we Wrocławiu z 15 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 212/19 - orzeczenie nieprawomocne)