Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności w 2019 r. - prawo czy obowiązek?

Obecnie ustawowe regulacje zakładają dobrowolność stosowania mechanizmu podzielonej płatności, co oznacza iż wybór w tej kwestii ustawodawca pozostawił nabywcy towaru czy usługi.

Uwaga

Płatność w systemie split payment dotyczy transakcji, w których obie strony są podatnikami VAT. Jeżeli jedna ze stron transakcji jest podmiotem nieprowadzącym działalności gospodarczej - mechanizm podzielonej płatności nie ma zastosowania.

Należy jednak zwrócić uwagę, iż Ministerstwo Finansów w 2018 r. wystąpiło do Komisji Europejskiej z wnioskiem o upoważnienie do zastosowania odstępstwa od art. 226 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L nr 347/1 ze zm.), zwanej dalej "dyrektywą w sprawie VAT" oraz do wprowadzenia obowiązku zamieszczania na fakturach wystawianych w związku z dostawami towarów i świadczeniem usług podatnych na oszustwa i ogólnie objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialnością solidarną w Polsce - oświadczenia w sprawie zapłaty podatku VAT na zablokowany rachunek VAT dostawcy/usługodawcy. Ministerstwo Finansów wystąpiło z wnioskiem o odstępstwo na okres trzech lat, tj. od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

Zgodnie z opublikowanym w dniu 23 stycznia 2019 r. projektem decyzji wykonawczej Rady Unii Europejskiej "(...) upoważnia się Polskę do wprowadzenia wymogu, by na fakturach wystawianych w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług wymienionych w załączniku do niniejszej decyzji miedzy podatnikami umieszczano szczególny wymóg, że jeżeli płatności z tytułu dostaw towarów i świadczenia usług są dokonywane elektronicznym przelewem bankowym, podatek VAT musi być wpłacony na odrębny i zablokowany rachunek VAT dostawcy/usługodawcy otwarty w Polsce (podkreślenie redakcji). (...)"

W związku z powyższym zgodnie z załącznikiem do projektu decyzji obligatoryjnie split payment może być stosowany w odniesieniu do 152 grup towarowych i usługowych określonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), tj. m.in. do: wyrobów ze stali, metali szlachetnych, metali nieszlachetnych, procesorów, tabletów, notebooków, laptopów, telefonów komórkowych, w tym smartfonów, konsoli do gier wideo, dysków twardych, części biżuterii, cyfrowych aparatów fotograficznych, kamer cyfrowych, odbiorników telewizyjnych, komputerów, złomu, odpadów, surowców wtórnych, benzyny silnikowej, olejów napędowych, gazów przeznaczonych do napędu silników spalinowych, olejów opałowych oraz olejów smarowych, robót budowlanych i ogólnobudowlanych, czy też do części samochodowych i motocyklowych.

Zgodnie z ww. projektem decyzji przepisy stosowane będą od dnia 1 marca 2019 r. do dnia 28 lutego 2022 r. Na dzień wydania niniejszego dodatku do "Poradnika VAT" Ministerstwo Finansów w tym zakresie nie przedstawiło projektu przepisów krajowych, które wdrożyłyby ww. decyzję. Jednakże zdaniem redakcji w celu zwalczania oszustw podatkowych Ministerstwo Finansów będzie dążyło do jak najszybszego wdrożenia uzyskanej decyzji. Przypomnijmy, iż w wyjaśnieniach zamieszczonych na stronie internetowej www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dla-mediow/wywiady/eksperci-mf czytamy: "(...) Mogę powiedzieć, że obowiązkowy split payment nie pojawi się na pewno w pierwszej połowie 2019 roku. Będziemy się starali, żeby była to druga połowa roku (podkreślenie redakcji)." Na bieżąco w tej kwestii będziemy informować Państwa na łamach "Poradnika VAT".

Warto również zwrócić uwagę, iż obecnie obowiązujące przepisy prawa wskazują, iż podatnik VAT nabywając usługi co do których zastosowanie znajduje mechanizm odwrotnego obciążenia, nie może dokonując za nie zapłaty zastosować mechanizmu podzielonej płatności.

Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 października 2018 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.527.2018.2.MN, w której czytamy: "(...) w konsekwencji Wnioskodawca nabywając usługi co do których zastosowanie znajdzie mechanizm odwrotnego obciążenia, nie będzie mógł dokonując za nie zapłaty zastosować mechanizmu podzielonej płatności. Jak wskazano wyżej podmioty które z tytułu nabycia usług stają się w myśl art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT podatnikami nie mają takiej możliwości z uwagi na fakt, że otrzymana przez nie faktura nie zawiera kwoty podatku VAT, której istnienie na fakturze warunkuje możliwość zastosowania mechanizmu podzielonej płatności. Istotą bowiem odwrotnego obciążenia jest fakt, że rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonanej sprzedaży dokonuje nabywca. (...)"