Zapłata kwoty podatku w systemie split payment

Aby podatnik mógł dokonać płatności należności w systemie split payment, musi dysponować fakturą. W komunikacie przelewu należy bowiem podać nie tylko kwotę VAT, która ma zostać zapłacona w systemie podzielonej płatności, czy też kwotę brutto, ale również numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność. Zatem nie ma możliwości zapłaty w taki sposób należności w formie tzw. przelewów zbiorczych. Podatnik, który otrzymuje od danego kontrahenta kilkanaście czy nawet kilkaset faktur za dany miesiąc, nie może za pomocą jednego komunikatu przelewu dokonać płatności za wszystkie te faktury.

Niektóre banki wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników w tym zakresie, przygotowały pewne ułatwienia, polegające na możliwości wygenerowania w systemie tzw. paczki przelewów, gdzie podatnik może zamieścić dane kontrahenta i wskazać informacje dotyczące poszczególnych faktur, a bank dokona przelewów zgodnie z tymi danymi.

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury dokonywana jest na rachunek VAT, natomiast zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto dokonywana jest na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

W praktyce odbywa się to przy użyciu specjalnego udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, komunikatu przelewu, w którym podatnik wskazuje dane dotyczące faktury, w związku z którą dokonuje podzielonej płatności, a także odpowiednio kwotę, która ma być zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności oraz kwotę, którą należy przekazać na rachunek sprzedawcy. Zatem podatnik (nabywca) wypełnia jeden dokument, czyli komunikat przelewu, na którym wskazuje dwie kwoty: kwotę wartości sprzedaży brutto oraz kwotę podatku. Bank (SKOK) dokonuje natomiast czynności mających na celu ich przekazanie na właściwe konta.

Z treści art. 108a ust. 3 ustawy o VAT wynika, iż istnieje możliwość wpłaty na rachunek VAT jedynie części kwoty podatku wynikającego z faktury. To podatnik bowiem decyduje, czy przekaże na ten rachunek całość, czy też część podatku VAT.

Niestety, nie ma możliwości stosowania mechanizmu podzielonej płatności w przypadku zapłaty za towar czy usługę w innych formach niż przelew. Mechanizm ten nie dotyczy zatem ani zapłaty gotówkowej, ani też zapłaty kartą płatniczą.

Dokonanie przelewu w systemie podzielonej płatności wiąże się z odpowiednim wypełnieniem komunikatu przelewu. To nabywca podaje w tym komunikacie kwotę, jaką chce przelać kontrahentowi. W komunikacie tym wskazać należy:

• kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto,
   
• kwotę odpowiadającą całości albo części VAT, którą chce zapłacić w systemie podzielonej płatności,
   
• numer faktury, w związku z którą dokonuje płatności,
   
• NIP dostawcy.

Jako kwotę brutto wpisuje się kwotę łączną na jaką podatnik chce zrobić przelew. Jeżeli zatem zamierza zapłacić kontrahentowi w ten sposób jedynie kwotę podatku VAT, w obu pozycjach - wartość brutto i kwota podatku VAT - wpisać powinien tę samą kwotę.

Należy pamiętać, że bank nie weryfikuje prawidłowości wskazanych w komunikacie przelewu kwot. Zatem nie ma przeszkód, aby przelew, w którym jego całkowita wartość jest równa kwocie wskazanego podatku VAT, został zrealizowany.

Mechanizm split payment oparty jest na założeniu dobrowolności, a zatem nie wpływa on na treść umów zawartych między stronami. To kontrahenci w ramach obowiązującej w prawie cywilnym zasady swobody zawierania umów decydują o sposobie dokonywania płatności wynikających z przeprowadzonych transakcji. Mechanizm MPP jest dodatkową formą dokonywania płatności między kontrahentami i nie stoi na przeszkodzie regulowaniu płatności z umów zgodnie z zasadami przyjętymi w zawartym między stronami kontrakcie.

Z przepisów regulujących mechanizm podzielonej płatności nie wynika, że płatności z faktur mają być dokonywane na rachunki VAT sprzedawców widniejących na fakturach (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 maja 2018 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.247.2018.1.RR). Z tym, że w przypadku płatności dokonywanych dla podmiotów innych niż sprzedawcy mechanizm ten będzie mógł zostać przez nabywców wykorzystany poprzez dokonywanie wpłat na rachunki VAT tych podmiotów (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 sierpnia 2018 r., nr 0113-KDIPT1-2.4012.362.2018.2.JS). Tymczasem z pytania wynika, że nabywca będzie dokonywał wpłat należności wynikających z faktur dokumentujących świadczenie usług przez Czytelnika (sprzedawcę) nie na rachunek VAT "nowego" wierzyciela (tj. banku) czy też na rachunek VAT sprzedawcy, ale na rachunek kredytowy otworzony dla tego sprzedawcy w związku z udzielonym kredytem bankowym. Oznacza to, że nie ma możliwości dokonania przez nabywcę zapłaty z ww. faktury w ramach mechanizmu podzielonej płatności.