Powypadkowa naprawa leasingowanego samochodu

Przedsiębiorca (podatnik PIT) objął w leasing operacyjny samochód osobowy, który wykorzystuje w prowadzonej działalności. Czy koszty naprawy powypadkowej tego samochodu są kosztami uzyskania przychodów? Jeżeli tak, to z VAT czy bez VAT?

Jeżeli samochód był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym, a kierujący nim był trzeźwy w momencie wypadku, to wydatki na remont powypadkowy takiego samochodu są kosztami uzyskania przychodów. Kosztem takim jest także nieodliczona kwota VAT od wydatków na powypadkowy remont, o ile podatnikowi nie przysługuje odliczenie VAT naliczonego od tych wydatków.

Koszty naprawy powypadkowej

Na podstawie art. 22 ust. 1 updof, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updof.

Generalnie nie ma przeszkód, aby wydatki na powypadkową naprawę samochodu osobowego użytkowanego w firmie na podstawie umowy leasingu operacyjnego zaliczać do kosztów uzyskania przychodów. Leasingowany samochód służy prowadzonej działalności, a tym samym uzyskiwaniu przychodów w firmie.

Od tej zasady istnieje jednak wyjątek. Ustawodawca w art. 23 ust. 1 pkt 48 updof wykluczył z kosztów podatkowych wydatki na naprawę powypadkową samochodu, jeżeli samochód nie był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym.

Poza tym, w ocenie NSA może zaistnieć inna przesłanka, niewymieniona wprost w art. 23 updof, wykluczająca koszty napraw powypadkowych samochodów z kosztów uzyskania przychodów. Jest nią stan nietrzeźwości prowadzącego pojazd. Sąd ten w wyroku z 1 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 75/10 stwierdził, że jeżeli osoba, która prowadziła samochód biorący udział w kolizji drogowej, znajdowała się w stanie nietrzeźwości, to wydatki na powypadkowy remont samochodu nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W uzasadnieniu wyroku czytamy: "Prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości nie można zasadnie uznać za działanie w celu osiągnięcia przychodu; jest to także postępowanie zakazane przez odpowiednie przepisy prawa o ruchu lądowym, prawa o wykroczeniach lub przez prawo karne. W tym stanie rzeczy koszty remontu powypadkowego i inne związane z tym wydatki stanowią naprawienie szkody spowodowanej zakazanym przez prawo działaniem, pozostają w bezpośrednim związku skutkowo-przyczynowym z działaniem, które nie miało na celu osiągnięcia przychodu. Oczywiście, wyremontowany samochód w przyszłości będzie mógł zapewne służyć działalności przychodowej, co jednak nie zmienia oceny, że remont jest w omawianym przypadku naprawieniem szkody, spowodowanej działaniem, które nie może zostać uznane za zrealizowane w celu osiągnięcia przychodu, tym bardziej, że jest zakazane przez prawo".

Jeżeli w rozpatrywanej sytuacji samochód był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym i nie wystąpiły okoliczności, o których mowa w powołanym wyroku, to wydatki na remont powypadkowy takiego samochodu są kosztami uzyskania przychodów.

Jednocześnie przypominamy, że wydatki związane z używaniem samochodu osobowego w ramach leasingu operacyjnego, w tym wydatki na jego remont powypadkowy, nie są ograniczone limitem tzw. kilometrówki, a podatnik nie jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

VAT w kosztach

Zgodnie z zasadą przyjętą w art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a updof, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:

• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
   
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Generalnie podatnik ma prawo odliczać 50% VAT naliczonego od wydatków związanych z samochodami osobowymi (wykorzystywanymi do wykonywania czynności opodatkowanych), w tym od wydatków za naprawę tych pojazdów (art. 86a ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.). Istnieje jednak możliwość odliczenia całego VAT od tych wydatków, o ile samochód osobowy wykorzystywany jest wyłącznie do celów firmowych i podatnik dodatkowo spełni następujące warunki:

• określi zasady używania pojazdu,
   
• zaprowadzi ewidencję przebiegu pojazdu,
   
• złoży naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tym pojeździe.

Jeżeli natomiast podatnikowi nie przysługuje odliczenie VAT naliczonego od wydatków na powypadkowy remont samochodu, to nieodliczoną kwotę VAT powinien zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na zasadach przewidzianych w art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a updof.