Zapłata przez pracodawcę za pracowników składek ZUS

ZUS w wyniku przeprowadzonej kontroli nałożył na szpital obowiązek naliczenia i odprowadzenia do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za osoby, które na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z podmiotem trzecim świadczyły pracę na rzecz szpitala. Szpital sporządził korekty deklaracji ZUS i uregulował zaległe składki w części finansowanej przez pracownika i pracodawcę. Czy składki przekazane przez szpital do ZUS w części dotyczącej pracownika, a niezwrócone przez pracowników oraz byłych pracowników są przychodem u tych osób, a szpital ma obowiązek odpowiednio pobrania zaliczki na podatek dochodowy lub wykazania go w informacji PIT-8C?

Odpowiedź

Z uzasadnienia

"Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przy czym przez pojęcie »otrzymane« - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast »postawionymi do dyspozycji« są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Ponieważ za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego - zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika - to wskazać należy, że dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Zatem do przychodu należy zaliczyć każdy rodzaj świadczenia, które dana osoba (podatnik) otrzymuje kosztem majątku innej osoby. Takim świadczeniem jest m.in. wykonanie zobowiązania danej osoby przez inny podmiot (np. zapłacenie składki przez pracodawcę środkami z jego majątku w sytuacji, gdy powinna być ona sfinansowana środkami pracownika).

Z definicji pojęcia przychodu, jako świadczenia otrzymanego czy też w niektórych przypadkach postawionego do dyspozycji, wnosić można również o momencie jego uzyskania. Określenie momentu uzyskania przychodu ma bardzo istotne znaczenie przede wszystkim z tego powodu, że podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczany jest w danym czasie. Konieczne jest zatem określenie momentu uzyskania przychodu, by przyporządkować przychód do danego okresu rozliczeniowego - roku podatkowego, a w niektórych przypadkach również miesiąca (w przypadku zaliczkowego rozliczania podatku).

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 i 9 tej ustawy źródłami przychodów są odpowiednio:

• stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
   
• inne źródła.

(...) uiszczenie przez Wnioskodawcę zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w celu wywiązania się z obowiązków płatnika składek - w części, w której powinny być sfinansowane przez pracownika i które nie zostały zwrócone Wnioskodawcy (płatnikowi) w roku, w którym zostały zapłacone - stanowi dla obecnych i byłych pracowników nieodpłatne świadczenie generujące przychód podatkowy. Osoby te uzyskały bowiem wymierną korzyść majątkową, gdyż inny podmiot, tj. Wnioskodawca, poniósł kosztem swojego majątku wydatek, który winien być sfinansowany majątkiem (dochodami) tychże osób. Przychód tych osób - w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - powstał w dacie zapłaty ww. składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, (...)

Przy czym, jeżeli w dniu powstania przychodu osoby te łączył z Wnioskodawcą stosunek pracy - to zapłacone składki zaliczyć należy do przychodów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skutkuje to koniecznością dokonania przez Wnioskodawcę korekty informacji PIT-11 za te lata i ujęcia w nich przychodu z tytułu opłaconej przez Wnioskodawcę składki.

Natomiast zapłata przez Wnioskodawcę składek za byłych pracowników, którzy nie zwrócili tych składek Wnioskodawcy w roku, w którym zostały zapłacone - skutkuje powstaniem u nich przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji na Wnioskodawcy ciążył obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za rok, w którym doszło do faktycznej zapłaty przez Wnioskodawcę składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Powstały w ten sposób przychód podlega wykazaniu i opodatkowaniu w rocznym zeznaniu podatkowym, składanym przez podatnika otrzymującego świadczenie".

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 kwietnia 2018 r., nr 0115-KDIT2-2.4011.74.2018.1.HD)