Używanie przez przedsiębiorcę kilku samochodów a prawo do odliczania VAT

Nie da się uniknąć prywatnego użytku auta (uznanego przez przedsiębiorcę za wykorzystywane wyłącznie w działalności gospodarczej), w sytuacji, gdy drugie auto (przeznaczone do celów mieszanych) ulegnie awarii. Dlatego podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia wyłącznie 50% VAT od wydatków na oba samochody. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 lipca 2016 r., nr ITPP2/4512-237/16/AJ.

W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia czynny podatnik VAT prowadził jednoosobową działalność gospodarczą i nie zatrudniał pracowników. Dwa samochody używane na podstawie umowy leasingu zamierzał wykorzystywać do celów firmowych. Jeden z ich miał służyć tylko do celów związanych z działalnością gospodarczą, natomiast drugi - do tzw. celów mieszanych (tzn. zarówno do działalności gospodarczej, jak i do użytku prywatnego). W odniesieniu do pierwszego z nich podatnik zamierzał prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu i złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację VAT-26 (o wykorzystywaniu pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej).

Podatnik uważał, że w przypadku samochodu wykorzystywanego do celów mieszanych będzie miał prawo odliczać VAT w wysokości 50% z tytułu ponoszonych wydatków (rat leasingowych, kosztów eksploatacji). Natomiast w odniesieniu do auta służącego wyłącznie do działalności gospodarczej - będzie mu przysługiwało odliczenie VAT w wysokości 100% od tego typu wydatków.

Organ podatkowy podkreślił, że dla pełnego odliczania podatku naliczonego - fakt wykorzystywania pojazdu wyłącznie do działalności musi być rozpatrywany w kategoriach obiektywnych. Muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki, tj. sposób wykorzystania tego pojazdu przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach jego używania, wyklucza użycie go do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tego pojazdu ewidencją przebiegu pojazdu (patrz: art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT).

Organ podatkowy podzielił zdanie podatnika, że w przypadku samochodu osobowego, który będzie wykorzystywany zarówno do celów prywatnych, jak i związanych z działalnością gospodarczą, będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty VAT z tytułu rat leasingowych i wydatków związanych z eksploatacją tego pojazdu.

Nie zgodził się natomiast z twierdzeniem, że w przypadku drugiego z samochodów będzie przysługiwało prawo do odliczenia 100% VAT od wydatków z nim związanych. Organ podatkowy uznał bowiem, że nie można obiektywnie uznać, że samochód ten będzie wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej. W interpretacji czytamy:

"(...) W przypadku (...), gdy np. samochód, który ma być wykorzystywany zarówno w działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych, nie będzie sprawny, nie można - w ocenie tut. organu - obiektywnie stwierdzić, że prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą nie będzie Pan wykorzystywał ten pojazd również do celów prywatnych (podkreśl. red.). Okoliczności tej nie zmieni również fakt, że złoży Pan naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tym pojeździe VAT-26 i będzie prowadził dla tego samochodu ewidencję jego przebiegu. (...)"

W związku z tym organ podatkowy stwierdził, że podatnikowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty VAT z tytułu zakupów dokonywanych do obu samochodów.

Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 22 grudnia 2016 r., nr 2461-IBPP2.4512.832.2016.2.ICz uznał, że posiadanie innego samochodu osobowego do użytku prywatnego oraz zamontowanie w samochodzie wykorzystywanym do działalności gospodarczej monitoringu GPS i prowadzenie ewidencji pojazdu nie jest równoznaczne ze stworzeniem przez podatnika stosownych procedur użytkowania tego pojazdu, które wykluczają jego potencjalne użycie do celów prywatnych. Zdaniem organu, za istnieniem potencjalnej możliwości użycia auta do celów prywatnych przemawia fakt, że korzysta z niego wyłącznie jeden ze wspólników, a samochód jest garażowany w miejscu jego zamieszkania. Ponadto zdaniem organu, zamontowanie GPS - w przypadku, gdy z pojazdu korzysta wyłącznie jeden ze współwłaścicieli - nie stanowi wystarczającej przesłanki do uznania, że nie może on zostać użyty po godzinach funkcjonowania firmy do użytku prywatnego wspólników.