Opodatkowanie VAT nieodpłatnego wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych

Jeżeli od zakupu (leasingu) samochodu podatnikowi przysługiwało (przysługuje) ograniczone prawo do odliczenia VAT, generalnie nieodpłatne wykorzystywanie tego pojazdu do celów prywatnych przez podatnika (jego pracowników lub inne osoby) nie jest opodatkowane. Znajduje to potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 stycznia 2018 r., nr 0012-KDIL1-1.4012.580.2017.1.OA, w której czytamy:

"(...) interpretując (...) przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy (o VAT - przyp. red.) należy stwierdzić, że opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (w tym w szczególności m.in. do celów osobistych podatnika lub jego pracowników - do ich celów bezpośrednio konsumpcyjnych, które nie mają żadnego związku z działalnością przedsiębiorstwa podatnika), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu, wytworzeniu lub imporcie tych towarów lub ich części składowych.

Stosownie do art. 8 ust. 5 ustawy, przepis ust. 2 pkt 1 nie ma zastosowania w przypadku użycia pojazdów samochodowych do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, obliczoną zgodnie z art. 86a ust. 1, z tytułu:

1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów lub

2) nabycia, importu lub wytworzenia części składowych do tych pojazdów, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem powyższy przepis, tj. art. 8 ust. 5 ustawy, wyłącza konieczność opodatkowania podatkiem VAT wykorzystania przez podatnika pojazdów samochodowych do celów innych niż działalność gospodarcza objętych 50% ograniczeniem w odliczeniu podatku naliczonego.

(...) w przypadku, gdy Wnioskodawca użycza samochód stanowiący jego własność do celów osobistych pracownika, co do zasady, czynność ta stanowi usługę uznaną za odpłatną w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, która podlega opodatkowaniu.

Powyższą regułę wyłącza jednak spełnienie warunków wskazanych w art. 8 ust. 5 ustawy. Na mocy ww. przepisu, użycie pojazdu samochodowego do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie podlega opodatkowaniu w sytuacji, gdy podatnikowi przysługiwało ograniczone prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem tego pojazdu lub jego części składowych.

(...) Zatem, skoro Spółka nie dokonała pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem samochodu, a jedynie odliczyła kwotę podatku zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy, to prywatne wykorzystanie ww. samochodu podlega jako całość wyłączeniu z opodatkowania VAT.

(...) Tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do opodatkowania ww. świadczenia i nie spoczywa na nim obowiązek naliczenia i deklarowania podatku należnego od wartości nieodpłatnego świadczenia (podkreśl. red.). (...)"

Natomiast jeżeli od zakupu (leasingu) samochodu podatnikowi przysługiwało (przysługuje) odliczenie pełne - od wykorzystywania tego samochodu do celów prywatnych trzeba generalnie wykazać VAT należny (patrz - art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT). Obowiązek wykazania VAT należnego wystąpi zatem np. przy używaniu do celów prywatnych samochodów leasingowanych, gdy w ramach tzw. praw nabytych od rat leasingowych podatnik odlicza cały VAT. Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 lipca 2014 r., nr ILPP1/443-359/14-5/AW, w której czytamy:

"(...) korzystanie do celów prywatnych przez pracowników z pojazdów samochodowych (...) będzie traktowane jak nieodpłatne świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT, w odniesieniu do (...) pojazdów samochodowych, w stosunku do których Wnioskodawcy przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego, a po dniu 1 kwietnia 2014 r. przysługuje również pełne prawo do odliczenia (...) VAT od umowy leasingu (w związku z korzystaniem z tzw. "praw nabytych" - przyp. red.), natomiast od pozostałych wydatków przysługuje ograniczone prawo do odliczenia. (...)"