Towary opodatkowane stawką 5%

Obniżona do 5% stawka VAT obowiązuje na podstawie art. 41 ust. 2a ustawy o VAT. Lista towarów objęta tą stawką znajduje się w załączniku nr 10 ustawy.

Stawką 5% VAT opodatkowane są m.in.: rośliny inne niż wieloletnie, zwierzęta żywe, ryby, mięso, oleje, przyprawy, wyroby mleczarskie, owoce, soki z owoców i warzyw, pieczywo świeże, pieczywo chrupkie oraz tosty z chleba i podobne tosty, chleb przaśny (maca) i bułka tarta, makarony, pierogi, kluski i podobne wyroby mączne, kuskus, gotowe posiłki i dania, z wyłączeniem produktów o zawartości alkoholu powyżej 1,2%.

Ponadto ma mocy § 4 rozporządzenia w sprawie obniżonych stawek, 5% stawka VAT przysługuje dla dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz importu nadających się do spożycia przez ludzi: tłuszczy złożonych z produktów roślinnych lub zwierzęcych (miksów) oraz wyrobów seropodobnych (analogów serów) - (PKWiU ex 10.89.19.0), (CN ex 2106) oraz napojów mlecznych z dodatkiem tłuszczu roślinnego - (PKWiU ex 11.07.19.0), (CN ex 2202).

Książki elektroniczne

Obniżoną, 5% stawką VAT opodatkowane są "Książki drukowane - wyłącznie książki (oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN), mapy - wytwarzane metodami poligraficznymi, z wyłączeniem ulotek; wydawnictwa w alfabecie Braille?a" - sklasyfikowane pod symbolem PKWiU ex 58.11.1. Stawką tą opodatkowane są także książki wydawane na dyskach, taśmach i innych nośnikach oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN, a także czasopisma specjalistyczne. Wynika tak z art. 41 ust. 2a ustawy o VAT, w związku z poz. 32, 33 i 34 załącznika nr 10 do ustawy.

Odmiennie opodatkowane są natomiast e-booki czyli książki w postaci elektronicznej, które obecnie stanowią popularną formę sprzedaży książek. Taka sprzedaż uznawana jest bowiem za świadczenie usług elektronicznych, dla których nie przewidziano obniżonej stawki VAT. Oznacza to, że sprzedaż e-booków podlega opodatkowaniu 23% stawką VAT (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 lutego 2016 r., nr ILPP2/4512-1-847/15-5/SJ).

Zauważyć należy, że wersja papierowa książki i jej odpowiednik na CD (zakładając, że pozycje te mają symbol ISBN), w zasadzie niczym w swej treści się nie różnią. Produkty różni jedynie nośnik, a nie zawartość. Zasadnym zatem wydaje się zastosowanie obniżonej stawki VAT także dla e-booków.

Kwestia zróżnicowania stawek VAT w zależności od formy dostarczenia książek była przedmiotem skierowanego przez Trybunał Konstytucyjny (postanowienie z dnia 7 lipca 2015 r., sygn. akt K 61/13) do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalnego. TSUE miał m.in. odpowiedzieć: "Czy art. 98 ust. 2 dyrektywy 2006/112/WE (...) w związku z pkt 6 załącznika III do tej dyrektywy jest nieważny, ponieważ narusza zasadę neutralności podatkowej w zakresie, w jakim wyłącza stosowanie obniżonych stawek podatku do książek wydawanych w formie cyfrowej i innych publikacji elektronicznych?".

Z opinii rzecznika generalnego TSUE przedstawionej w dniu 8 września 2016 r. (która poprzedza wyrok TSUE) wynikało, że zróżnicowanie opodatkowania publikacji tradycyjnych i cyfrowych nie narusza zasady równego traktowania podatników. Stanowisko to zostało potwierdzone przez TSUE, który w wyroku z dnia 7 marca 2017 r., w sprawie C-390/15 orzekł, iż:

W ww. wyroku Trybunał przypomniał, że dyrektywa w sprawie VAT wyłącza stosowanie obniżonej stawki VAT: "(...) do dostawy książek cyfrowych drogą elektroniczną, podczas gdy takie stosowanie jest dopuszczone dla dostawy książek cyfrowych na wszystkich nośnikach fizycznych, przepisy te należy uważać za ustanawiające odmienne traktowanie dwóch podobnych sytuacji w świetle celu zamierzonego przez prawodawcę Unii. (...)"

TSUE uznał ponadto, że: "(...) Wyłączając bowiem stosowanie obniżonej stawki VAT do usług świadczonych drogą elektroniczną, prawodawca Unii eliminuje konieczność analizy przez podatników i krajowe organy podatkowe każdego rodzaju świadczonych usług elektronicznych, czy należy on jednak do jednej z kategorii usług mogących podlegać takiej stawce na mocy załącznika III do zmienionej dyrektywy 2006/112. (...)"

Ostatecznie stwierdzono, że: "(...) uznanie, że państwa członkowskie dysponują możliwością stosowania obniżonej stawki VAT do dostawy książek cyfrowych drogą elektroniczną, tak jak jest to dopuszczalne dla dostawy takich książek na wszystkich nośnikach fizycznych, zagrażałoby spójności całości środka zamierzonego przez prawodawcę Unii, polegającego na wyłączeniu wszystkich usług elektronicznych z możliwości stosowania obniżonej stawki VAT.

Co do ewentualności rozszerzenia możliwości stosowania obniżonej stawki VAT do wszystkich usług elektronicznych należy stwierdzić, że przyjęcie takiego środka generalnie wprowadziłoby nierówne traktowanie między usługami nieelektronicznymi, które co do zasady nie korzystają z obniżonej stawki VAT, a usługami elektronicznymi. (...)"

Z wyroku wynika zatem, że sprzedaż książek elektronicznych może podlegać opodatkowaniu 23% stawką VAT.