Terminy stosowania i status przedsiębiorcy na potrzeby JPK

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.), status przedsiębiorcy ustala się w oparciu o średnioroczne zatrudnienie i parametry finansowe (roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, a także sumę aktywów bilansu) za ostatnie dwa lata obrotowe.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wyróżnia trzy kategorie przedsiębiorców: mikro-, mały i średni przedsiębiorca (por. art. 104-106 ww. ustawy). Podmioty nienależące do żadnej z tych kategorii to tzw. duzi przedsiębiorcy.

Terminy stosowania JPK

Do przekazywania danych w postaci JPK - zarówno w zakresie wszystkich struktur (na żądanie organu podatkowego), jak i informacji o prowadzonej ewidencji VAT (bez żądania organu podatkowego) - najwcześniej zobowiązani zostali duzi przedsiębiorcy (obowiązek ten został na nie nałożony od 1 lipca 2016 r.). Natomiast dla podmiotów należących do trzech pozostałych kategorii przedsiębiorców zostały przewidziane odmienne terminy przekazywania danych w postaci JPK. Średni i mali przedsiębiorcy przekazują JPK w zakresie ewidencji VAT (bez żądania organu podatkowego) od 1 stycznia 2017 r., zaś mikroprzedsiębiorców obowiązek ten obejmie dnia 1 stycznia 2018 r. Natomiast termin przekazywania danych w zakresie wszystkich struktur JPK (na żądanie organu podatkowego) jest jednakowy dla ww. trzech kategorii przedsiębiorców i przypada na 1 lipca 2018 r.

Poniżej w tabeli przedstawiamy terminy stosowania JPK w zależności od statusu przedsiębiorcy:

Status przedsiębiorcy na potrzeby JPK

Ustalając status przedsiębiorcy na potrzeby JPK należy kierować się przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tj. art. 104-106 tej ustawy.

Poniżej przypominamy limity dla poszczególnych kategorii przedsiębiorców oraz prezentujemy sposób ustalenia statusu przedsiębiorcy na potrzeby JPK w ujęciu tabelarycznym i w przykładach.

Mikroprzedsiębiorca (art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej):

• średnioroczne zatrudnienie mniejsze niż 10 pracowników oraz
   
• roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych lub suma aktywów bilansu nie przekraczają równowartości w złotych 2 mln euro.

Mały przedsiębiorca (art. 105 ww. ustawy):

• średnioroczne zatrudnienie mniejsze niż 50 pracowników oraz
   
• roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych lub suma aktywów bilansu nie przekraczają równowartości w złotych 10 mln euro.

Średni przedsiębiorca (art. 106 ww. ustawy):

• średnioroczne zatrudnienie mniejsze niż 250 pracowników oraz
   
• roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekracza równowartości w złotych 50 mln euro lub suma aktywów bilansu nie przekracza równowartości w złotych 43 mln euro.

Przepisy nie zawierają definicji dużego przedsiębiorcy. Wskazują jednak, że na potrzeby stosowania JPK status przedsiębiorcy należy określić z uwzględnieniem przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w której znajduje się m.in. definicja średniego przedsiębiorcy. Oznacza to, że dużym przedsiębiorcą jest ten, który nie spełnia warunków określonych w definicji średniego przedsiębiorcy (tj. gdy limity określone w definicji średniego przedsiębiorcy są przekroczone).

Aby prawidłowo określić status podmiotu, najłatwiej jest wziąć pod uwagę najpierw wysokość zatrudnienia i ustalić przynależność do właściwej kategorii przedsiębiorcy, a następnie sprawdzić, czy również ze względu na parametry finansowe podmiot należy do danej grupy (należy pamiętać, że wystarczy spełnienie jednego parametru finansowego).

Status przedsiębiorcy w ujęciu tabelarycznym:

UWAGA! Podmiot spełniający warunki mikroprzedsiębiorcy spełnia jednocześnie warunki do uznania go za małego i średniego przedsiębiorcę. Niemniej jednak powyższe definicje należy rozumieć w ten sposób, że podmiot spełniający wymogi dla mikroprzedsiębiorcy powinien być za niego uznany (a nie za małego, czy też średniego przedsiębiorcę).

Ponadto, jeżeli podatnik ustalił, że w poszczególnych latach obrotowych (w dwóch ostatnich) parametry są różne i np. w 2015 r. przedsiębiorca spełniał kryteria do uznania go za mikroprzedsiębiorcę, a w 2016 r. - za małego, na potrzeby JPK przedsiębiorca powinien wybrać status niższy (tu: mikro-).

Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej (www.mf.gov.pl) poinformowało, że:

"(...) W przypadku wątpliwości w określeniu posiadanego przez podatnika statusu jako przedsiębiorca, na potrzeby ustalenia istnienia obowiązku do złożenia pliku JPK_VAT, należy zwrócić się o pomoc do właściwego urzędu skarbowego. (...)"

Przy ustalaniu statusu przedsiębiorcy należy mieć także na uwadze odpowiedź Ministerstwa Finansów na pytanie naszego Wydawnictwa, w której MF wyjaśniło, że status przedsiębiorcy na potrzeby JPK trzeba ustalać po zakończeniu każdego roku obrotowego. W świetle powyższego status przedsiębiorcy w 2016 r. należało ustalić biorąc pod uwagę średnioroczne zatrudnienie i parametry finansowe (roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, a także sumę aktywów bilansu) za 2014 i 2015 r. (jeśli rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym). Natomiast w świetle wyjaśnienia MF, ustalając status przedsiębiorcy w 2017 r. należało uwzględnić ww. parametry - za lata 2015 i 2016.